“Giám sát nước thải” là biện pháp lần đầu tiên xuất hiện trong danh sách các biện pháp phòng ngừa đại dịch Covid-19 được chính quyền trung ương Trung Quốc ban hành vào tuần tuần trước.
- Nguy cơ bùng phát dịch Covid-19 bởi biến thể phụ mới của Omicron ở Australia
- Chưa thể công bố kết thúc dịch Covid-19
 |
| Bệnh nhân nằm chờ ở khoa cấp cứu của Bệnh viện Trung Sơn ngày 3-1-2023, trong bối cảnh dịch Covid-19 bùng phát ở Thượng Hải, Trung Quốc |
Giống như một số quốc gia đã áp dụng từ đầu đại dịch, Trung Quốc cuối cùng đã thực hiện biện pháp giám sát nước thải như một hệ thống cảnh báo sớm về đại dịch. Theo chỉ thị mới nhất, chính quyền trung ương kêu gọi chính quyền địa phương kiểm tra nước thải từ các hộ gia đình chảy vào các nhà máy xử lý nước, khi chính sách “không Covid” được chuyển sang sống chung với đại dịch.
Các chuyên gia cho biết, dữ liệu sẽ chỉ ra mức độ lây nhiễm trong cộng đồng và sự phân bố linh hoạt của các biến thể gây lo ngại đặc biệt, thúc đẩy quá trình chuẩn bị cho đại dịch và lập kế hoạch ứng phó có mục tiêu. Việc giám sát nước thải sẽ bắt đầu được thí điểm ở các thành phố có điều kiện phù hợp như Bắc Kinh, Thượng Hải, Quảng Châu và Thâm Quyến. Theo ông Trương Hàn, giáo sư tại Đại học Thâm Quyến, các nghiên cứu và thử nghiệm liên quan trước đây đã được thực hiện ở những thành phố đó. “Đây hiện là cách duy nhất có sẵn để thu thập dữ liệu trên toàn thành phố về các ca nhiễm bệnh sau khi dỡ bỏ các biện pháp hạn chế phòng dịch”, ông nói. Tuy nhiên, phạm vi áp dụng thực tế vẫn chưa chắc chắn vì không có kế hoạch hoặc ngân sách chính thức nào được công bố.
Trong khi các thử nghiệm xét nghiệm nước thải trước đây tập trung vào việc đánh giá quy mô của các đợt bùng phát, chỉ thị mới nhất của chính quyền Bắc Kinh cho biết, các nhà chức trách cũng nên theo dõi “những thay đổi trong trình tự bộ gene của virus” để xác định các biến thể tiềm ẩn - một vấn đề đáng lo ngại khi số ca nhiễm Covid-19 gia tăng trên khắp Trung Quốc sau khi các biện pháp hạn chế phòng dịch đột ngột được nới lỏng vào tháng trước. Các quan chức y tế cho biết, có tới 130 dòng phụ của biến thể Omicron đã được phát hiện ở Trung Quốc trong 3 tháng qua, đồng thời các đột biến sẽ tiếp tục khi dịch bệnh lây lan.
Hơn 70 quốc gia chung sống với Covid-19 đã khảo sát nước thải của họ để tìm virus corona mới, theo số liệu của Dự án COVIDPoops19 gồm các nhà nghiên cứu có trụ sở tại Mỹ về các nỗ lực giám sát Covid-19 qua nước thải trên toàn cầu.
Mỹ, Singapore và Hà Lan nằm trong số các quốc gia đã kết hợp giám sát nước thải vào hệ thống giám sát Covid-19 của họ. Mỹ bắt đầu theo dõi mức độ virus và các biến thể từ vật liệu di truyền trong các nhà máy xử lý nước thải vào tháng 9-2020, xác định đây là “hệ thống cảnh báo sớm” để ứng phó với sức khỏe cộng đồng. Theo một nghiên cứu được các nhà khoa học từ Đại học California San Diego công bố vào tháng 7-2021, các biến thể Alpha, Delta và Omicron đã được phát hiện trong nước thải khoảng 10 đến 14 ngày trước khi có ca dương tính đầu tiên ở Mỹ. Vào tháng 3-2021, Ủy ban châu Âu cũng kêu gọi tất cả các quốc gia thành viên thu thập mẫu từ các nhà máy xử lý nước để phát hiện và phân tích virus gây Covid-19 và các biến thể của nó 2 tuần một lần.
Nhưng chỉ riêng phương pháp này sẽ không đảm bảo một bộ dữ liệu toàn diện. Theo nghiên cứu do Đại học Phúc Châu, dữ liệu cũng có thể sai lệch vì nước thải sinh hoạt, nước mưa và nước thải công nghiệp đã qua xử lý có thể được đưa vào cùng một hệ thống đường ống cũ kỹ ở Trung Quốc. Tuy nhiên, nếu các nhà chức trách có thể nắm bắt được động lực do cuộc chiến chống đại dịch mang lại, phương pháp này có thể được sử dụng trong tương lai để theo dõi các bệnh mãn tính, tiếp xúc với các chất gây ô nhiễm môi trường và thậm chí cả các vấn đề sức khỏe phát sinh từ biến đổi khí hậu.
