Từ Bộ trưởng Tài chính tới Thủ tướng Đức

Từng bước gây dựng tầm ảnh hưởng

Việc ông Olaf Scholz sẽ xuất hiện như thế nào trên cương vị thủ tướng sau 2 tuần nữa vẫn là vấn đề gây nhiều tranh cãi. Là thành viên lâu năm của đảng SPD, đồng thời phục vụ trong 2 chính phủ do đảng Dân chủ Cơ đốc giáo của bà Angela Merkel lãnh đạo, ông Olaf Scholz đã trở thành gương mặt khá quen thuộc trên chính trường Đức trong hơn 2 thập niên qua. Tuy vậy, ông cũng được cho là một chính trị gia thực dụng và khó đoán.

Sinh ra tại Osnabrück, miền Bắc nước Đức, nhưng ông Olaf Scholz lớn lên ở thành phố Hamburg – nơi ông từng giữ chức thị trưởng. Ông nội Olaf Scholz là công nhân đường sắt trong khi bố mẹ ông làm trong ngành dệt. Ông Olaf Scholz và các anh trai là những người đầu tiên trong gia đình được theo học lên đại học. Gia nhập Đảng Dân chủ Xã hội khi đang học trung học và là một thanh niên trẻ đầy nhiệt huyết, Olaf Scholz đã dành một thập niên làm luật sư bào chữa cho những công nhân vì đe dọa mất việc làm do việc đóng cửa các nhà máy.

Sau này, khi nắm vai trò là Tổng Thư ký đảng SPD, ông đã lên tiếng ủng hộ việc cải cách thị trường lao động. Lần đầu được bầu vào Quốc hội Đức, ông Olaf Scholz đứng về phe cánh hữu. Nhưng hiện giờ ông được coi là người ủng hộ cánh tả.

Ông Olaf Scholz từng thua trong chiến dịch tranh cử vị trí lãnh đạo của SPD vào năm 2019, nhưng sau đó ông đã gây bất ngờ và tạo dựng được ấn tượng tốt với những người phê bình mạnh mẽ nhất trong đảng này khi thúc đẩy gói cứu trợ trị giá hàng trăm tỷ euro để giúp đỡ người lao động và các doanh nghiệp khi dịch bệnh COVID-19 hoành hành. Theo một số nhân vật thân cận, ông Olaf Scholz đã tham vọng trở thành thủ tướng từ năm 2011. Bản năng chính trị, khả năng đương đầu với thử thách và niềm tin thầm lặng của ông đã khiến nhiều đối thủ chính trị thán phục.

Cách đây 3 năm, khi tỷ lệ ủng hộ SPD ở mức thấp kỷ lục, ông Olaf Scholz từng nói với New York Times rằng đảng này sẽ giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tiếp theo. Giống như bà Angela Merkel, ông được cho là một người đáng tin cậy, có thể đảm đương những trọng trách lớn lao.

Tác giả Alexander, người đã viết một cuốn sách bán chạy nhất về thời kỳ cuối của kỷ nguyên Merkel cho biết: “Bà Merkel đã vượt ra ngoài những toan tính chính trị mang tính đảng phải, bà là tiếng nói của lý trí. Trở thành nhân vật trung tâm trong nền chính trị nhưng vẫn giữ được bản sắc riêng, đó là điều bà Angela Merkel đã thực hiện rất thành công và là những gì ông Olaf Scholz đang hướng tới”.

Theo giới phân tích, ông Olaf Scholz đã thành công trong chiến dịch tranh cử nhờ việc thuyết phục cử tri rằng ông sẽ giống với nhà lãnh đạo lâu năm và uy tín của nước Đức: bà Angela Merkel. Sử dụng ngôn ngữ súc tích, ngắn gọn và tránh xa bất cứ cử chỉ nào thể hiện sự đắc thắng, ông Scholz không chỉ xây dựng được hình ảnh có phần giống với thủ tướng sắp mãn nhiệm, mà còn thể hiện được khí chất và sự bình tĩnh trong mọi tình huống.

Robin Alexander – một nhà quan sát chính trị lâu năm của Đức cho biết: “Ông ấy giống như một cầu thủ bóng đá đã nghiên cứu video của đối thủ và thay đổi cuộc chơi của chính mình, từ phong cách chính trị đến mọi biểu hiện trên gương mặt”. Khi ông Olaf Scholz công bố thành lập chính phủ trung tả mới vào ngày 25/11 và chuẩn bị nhậm chức vào tháng 12 tới, một câu hỏi đặt ra cho Đức, cũng như toàn bộ châu Âu và thế giới là: Liệu ông có thể “đi vừa chiếc giày” của bà Angela Merkel hay không? Hiếm có một nhà lãnh đạo Đức nào khi lên nắm quyền lại phải đối mặt với nhiều cuộc khủng hoảng nhức nhối như vậy.

Nhà quan sát Jana Puglierin, Giám đốc Hội đồng Đối ngoại châu Âu tại Berlin nhận xét rằng: “Áp lực hiện giờ rất lớn. Chính phủ sẽ nhậm chức trong bối cảnh sức nóng gia tăng trên nhiều mặt trận. Và khi nói đến chính sách đối ngoại, ông Olaf Scholz vẫn còn là một bí ẩn”.

Những thách thức đối với ông Olaf Scholz

Giới phân tích cho rằng, sự linh hoạt về chính trị sẽ giúp ông Olaf Scholz trở thành một nhà lãnh đạo phù hợp có thể giải quyết những thách thức mà ông sẽ thường xuyên phải đối mặt trên cương vị thủ tướng, cũng như giữ hòa khí trong một liên minh ba bên và kết nối Đảng Xanh với Đảng Dân chủ Tự do vốn có nhiều sự khác biệt về quan điểm. Nhưng ông Olaf Scholz cũng có khả năng sẽ không làm hài lòng bất cứ bên nào.

Theo các nhà quan sát, những yêu cầu khác biệt giữa 3 đảng phái có thể ảnh hưởng đến khả năng thông qua chương trình nghị sự đầy tham vọng của chính phủ để chuẩn bị cho một nước Đức trong tương lai với nền kinh tế không carbon và vững bước trong kỷ nguyên kỹ thuật số. Điều đó cũng tác động đến vai trò và vị thế của Đức trên trường quốc tế.

Giới phân tích dự đoán, nếu như ông Olaf Scholz bị phân tâm quá nhiều bởi những căng thẳng nội bộ thì châu Âu và thế giới chắc chắn sẽ cảm nhận được sự chấm dứt hoàn toàn của kỷ nguyên Angela Merkel. Nhưng nếu mọi thứ diễn ra suôn sẻ, nước Đức dưới thời Olaf Scholz có thể trở thành một cường quốc giữ vai trò nòng cốt để gắn kết châu Âu, thống nhất liên minh xuyên Đại Tây Dương trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.

Kế hoạch của Thủ tướng Angela Merkel sau khi nghỉ hưu Thủ tướng Angela Merkel cho biết, sau khi nghỉ hưu bà không can dự vào các vấn đề chính trị mà sẽ dành thời gian ...