Từ chuyện Bình Quới - Thanh Đa tới điểm khó của TP.HCM

TP.HCM hiện đang có hàng trăm dự án treo nhiều năm, nhưng để thu hồi các dự án này không phải chuyện đơn giản.

Điểm mặt các dự án treo dài hạn

Ngày 13/12/2018, UBND TP.HCM đã chấp thuận đề xuất của Sở Tài nguyên - Môi trường về việc xử lý điều chỉnh, hủy bỏ thu hồi quyết định với 180 dự án không triển khai thực hiện đúng kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp quận/huyện, công khai minh bạch để người dân biết.

tu chuyen binh quoi thanh da toi diem kho cua tphcm

Cụ thể, đối với 100 dự án đã được UBND Thành phố phê duyệt kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp quận/huyện từ năm 2015 - 2018 với tổng diện tích đất 812,9 ha, nhưng đến nay không thực hiện đúng theo kế hoạch sử dụng đất hàng năm đã được phê duyệt, UBND Thành phố giao Sở Tài nguyên - Môi trường trình cụ thể, đề xuất UBND Thành phố giải quyết các vấn đề phát sinh sau quá trình công khai, xử lý.

Đối với 80 dự án thuộc trường hợp thu hồi đất đã được HĐND Thành phố thông qua với tổng diện tích đất 281,79 ha, UBND Thành phố yêu cầu phải rà soát thật chặt chẽ pháp lý các dự án trình HĐND TP.HCM điều chỉnh, hủy bỏ các dự án theo thẩm quyền vào kỳ họp HĐND Thành phố gần nhất (tháng 1/2019).

Một số dự án được điểm mặt trong danh sách gồm dự án xây dựng bãi đậu xe ngầm Trống Đồng (quận 1), dự án khu tam giác Trần Hưng Đạo - Nguyễn Thái Học - Phạm Ngũ Lão, dự án khu phức hợp Đồng Khởi - Nguyễn Huệ - Ngô Đức Kế, dự án khu nhà chung cư Phú Mỹ Hưng (quận 7)… Đây là những dự án nằm trong trung tâm Thành phố, nhưng chủ đầu tư không thực hiện.

Ngoài ra, TP.HCM còn hàng loạt dự án treo nhiều năm khác như Khu đô thị mới Bình Quới - Thanh Đa (quận Bình Thạnh), có tổng diện tích toàn khu gần 427 ha với khu dân dụng và khu chức năng đặc thù… Về quy hoạch giao thông kết nối, Khu đô thị mới Bình Quới - Thanh Đa được xây dựng thêm 5 cầu bên cạnh 1 cầu hiện hữu (cầu Kinh) gồm cầu Kinh 2 và 4 cầu tại phường 28, kết nối trực tiếp với quận Thủ Đức và quận 2. Dự án bị treo tới nay là 27 năm.

Hay Dự án Khu đô thị Sing Việt được Chính phủ chấp thuận từ năm 1997 với quy mô 331 ha tại xã Lê Minh Xuân (huyện Bình Chánh), nhưng phải đến 10 năm sau (năm 2007), UBND TP.HCM mới có quyết định thu hồi đất tổng thể và tới nay, dự án này vẫn chưa được doanh nghiệp thực hiện…

Về nguyên nhân, các dự án bị thu hồi đều đã được đưa ra đấu thầu nhưng không chọn được nhà đầu tư; hay chủ đầu tư không đủ năng lực thực hiện khiến dự án kéo dài gây lãng phí, bức xúc trong xã hội; hoặc là thay đổi quy hoạch dẫn đến dự án không thể triển khai…

Trước đó, tại kỳ họp thứ 9 HĐND TP.HCM khóa IX diễn ra tháng 7/2018, UBND TP.HCM báo cáo kết quả giám sát việc quản lý sử dụng nguồn tài nguyên đất trên địa bàn TP.HCM trong thời gian từ năm 2012 đến tháng 11/2017. Cụ thể, đã rà soát 1.269 dự án với tổng diện tích 18.930 ha đất, xử lý điều chỉnh cắt giảm quy mô, diện tích 10 dự án với tổng diện tích cắt giảm 33,84 ha.

Thành phố cũng đã hủy bỏ, chấm dứt văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư và thu hồi, hủy bỏ quyết định giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất của 577 dự án (chiếm tỷ lệ 45,5%), với tổng diện tích là 5.915 ha đất.

Tuy nhiên, hiện nay, TP.HCM vẫn còn 927,4 ha đất chưa sử dụng, 13.930 căn hộ và nền đất đã được hình thành trong nhiều năm nhưng chưa bố trí sử dụng, phần nào gây lãng phí ngân sách.

Qua kiểm tra, thanh tra của Sở Tài nguyên - Môi trường với 346 khu đất do 10 tổng công ty và công ty nhà nước đang quản lý sử dụng, có 112 địa chỉ sử dụng sai mục đích hoặc bỏ trống, cho thuê lại.

Bài toán thu hồi cần lời giải

Theo tìm hiểu của phóng viên Báo Đầu tư Bất động sản, hiện nay, có nhiều dự án được các doanh nghiệp sang nhượng cho nhau, hoặc doanh nghiệp được giao đã đền bù cho người dân có đất trong dự án quy hoạch một phần hoặc hoàn toàn, nhưng không thực hiện xây dựng dự án.

Về vấn đề này, ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở Tài nguyên - Môi trường TP.HCM cho biết, trong quản lý đất đai, đầu tiên phải dựa vào quy hoạch sử dụng đất làm cơ sở, mà cụ thể là Nghị quyết 02/2014 và Nghị quyết 80/2017 của Chính phủ.

Nếu triển khai thực hiện các nghị quyết này, thì TP.HCM sẽ có trên 4.800 dự án đưa vào quy hoạch tổ chức thực hiện trong giai đoạn 2016 - 2020. Theo quy định, hàng năm phải lập kế hoạch sử dụng đất, tức trong nhóm 4.800 dự án, dự án nào qua kiểm soát đủ điều kiện về vốn, năng lực chủ đầu tư… sẽ đưa vào kế hoạch sử dụng đất của năm đó để triển khai.

“Như vậy, khi đưa một dự án vào kế hoạch sử dụng đất phải tuân thủ đầy đủ pháp lý, từ chủ trương đầu tư cho đến nguồn lực về vốn. Tuy nhiên, khi kiểm tra lại theo Luật Đất đai, đã phát hiện nhiều dự án đưa vào kế hoạch sử dụng đất 3 năm, nhưng chủ đầu tư không triển khai, giống như “xí đất” rồi để đó, Thành phố buộc phải đưa ra khỏi kế hoạch để thực hiện quyền lợi cho người dân”, ông Thắng nói.

Cũng theo ông Thắng, theo Nghị quyết 21 của HĐND TP.HCM (thay thế Nghị quyết 16), UBND Thành phố chịu trách nhiệm kiểm tra các dựa án đã đưa vào kế hoạch sử dụng đất. Trước kia, thực hiện theo Nghị quyết 16, TP.HCM đã rà soát trên 1.200 dự án, thu hồi 547 dự án và khôi phục quyền sử dụng đất cho người dân, trong đó có chuyển mục đích sử dụng đất.

Khi các dự án đưa ra khỏi kế hoạch sử dụng đất, Sở Tài nguyên và Môi trường và các sở, ngành liên quan, cùng với UBND các quận, huyện xem xét điều chỉnh quy hoạch phù hợp trên tổng thể, đảm bảo các chỉ tiêu về quy hoạch sử dụng đất.