VAFIS – Khắc tinh của tội phạm

Những dấu vân tay lưu lại tại hiện trường, những người chết vô tung tích đã được hệ nhận dạng vân tay tự động VAFIS tìm thấy. Đó là một mảng việc mới được triển khai gần 4 năm qua tại Phòng Hồ sơ CATP Hà Nội nhưng đã mang lại hiệu quả bất ngờ

VAFIS… bắt trộm

Ngày cuối tháng 6-2019, trên địa bàn phường Thịnh Liệt, quận Hoàng Mai, Hà Nội xảy ra vụ mấy trộm tài sản giá trị lớn. Theo trình báo của anh Nguyễn Hoàng V, bị hại, gia đình anh bị trộm đột nhập, lấy đi chiếc két sắt bên trong có 200 triệu đồng, cùng 2 máy tính bảng và 1 chiếc xe máy.

Tiếp nhận đơn trình báo của anh V, CAQ Hoàng Mai và các đơn vị nghiệp vụ của CATP đã đến hiện trường, thu thập dấu vết, chứng cứ liên quan. Bằng các biện pháp nghiệp vụ, cơ quan Công an đã thu được một dấu vết vân tay tại hiện trường, nghi vấn là dấu vết của kẻ gian. Thông tin và dấu vết đã lập tức được chuyển đến Phòng Hồ sơ, đề nghị tra cứu.

VAFIS - hệ nhận dạng vân tay tự động - được triển khai, cùng với việc khai thác, phân tích hồ sơ tàng thư nghiệp vụ, các cán bộ Phòng Hồ sơ đã xác định dấu vân tay để lại hiện trường chính là của đối tượng Phan Nam (SN 1985) trú tại phường Bùi Thị Xuân, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội. Tên này có 3 tiền án, 3 tiền sự. Từ đây, manh mối vụ trộm được sáng tỏ.

Trước đó, vào ngày 14-3, Phòng Hồ sơ cũng nhận được yêu cầu tra cứu của CAH Thường Tín, Hà Nội phục vụ công tác tra cứu xác định dấu vết vân tay hiện trường vụ trộm cắp tài sản. Qua nghiên cứu trên hệ VAFIS, đơn vị đã phát hiện đối tượng Lê Văn Bái (SN 1998) trú tại xã Hoàng Long, huyện Phú Xuyên, Hà Nội, chính là người có dấu vết vân tay để lại hiện trường.

Các cán bộ chiến sỹ Phòng Hồ sơ CATP Hà Nội vẫn luôn cập nhật thông tin đối tượng vào hệ nhận dạng vân tay tự động VAFIS

Đại tá Vũ Thị Bích Hạnh, Trưởng phòng Hồ sơ CATP Hà Nội cho biết, Hà Nội không phải là địa phương đầu tiên triển khai hệ nhận dạng vân tay tự động VAFIS, nhưng với số lượng đối tượng trong diện quản lý lớn, Hà Nội đã tập trung toàn lực lượng nhập dữ liệu và hoàn thành trong thời gian 1 năm. Điều đó thể hiện sự quyết liệt, sự tận tâm với công việc, không quản giờ giấc của các CBCS Phòng Hồ sơ.

Hiệu quả từ VAFIS

Nhớ lại thời điểm cuối năm 2014, Đảng ủy, Ban Giám đốc CATP Hà Nội quyết định triển khai xây dựng Hệ nhận dạng vân tay tự động VAFIS. Chỉ một năm sau đó, Phòng Hồ sơ đã hoàn thành việc lắp đặt hệ thống mạng VAFIS với 1 máy chủ và 13 máy trạm; tập trung nhân lực tiến hành rà soát các chỉ bản vân tay 10 ngón trong tàng thư căn cước can phạm, quét và thực hiện nhập thông tin đối tượng, kiểm tra chất lượng vân tay, thẩm định vận tay.

Ở thời điểm tháng 8-2015, để tăng khả năng phân tách và đối sánh vân tay, đơn vị đã phối hợp với Cục Hồ sơ nghiệp vụ cảnh sát tiến hành cài đặt thêm 1 máy chủ cho hệ VAFIS do CATP trang cấp. Chỉ trong vòng chưa đầy 1 năm, Phòng Hồ sơ đã đưa vào hệ thống VAFIS gần 230.000 chỉ bản vân tay 10 ngón, đạt gần 80% so với mục tiêu đề ra trong kế hoạch.

Hệ nhận dạng vân tay tự động VAFIS được triển khai đã góp phần nâng cao chất lượng việc tra cứu, xác minh tiền án, tiền sự phục vụ công tác sàng lọc phân loại, xử lý đối tượng và công tác cấp trích lục tiền án tiền sự hàng ngày. Trước đây việc xác minh tiền án, tiền sự và cấp trích lục tiền án, tiền sự được thực hiện theo quy trình tra cứu thông tin trên hệ Quản lý đối tượng, phân loại vân tay theo phương pháp Galton-Henry và tra cứu tàng thư chỉ bản theo công thức được phân loại. Nhờ có VAFIS, các chỉ bản đều được quét và đối sánh hình ảnh trên máy nên đảm bảo độ chính xác cao, hạn chế tối đa việc sót lọt thông tin tiền án, tiền sự của đối tượng.

Hệ nhận dạng vân tay tự động VAFIS góp phần tìm ra đối tượng để lại dấu vân tay tại hiện trường và nhân thân những người chết vô tung tích

Cùng với việc nhập liệu, đơn vị đã tiến hành chuẩn hóa dữ liệu, qua đó đã phát hiện nhiều trường hợp đối tượng khai khác tên, địa chỉ khi phạm tội. Phòng Hồ sơ cũng đã củng cố tàng thư, chuẩn hóa cơ sở dữ liệu cung cấp thông tin các trường hợp trùng vân tay có số hồ sơ địa phương khác nhau, thực hiện đối chiếu vân tay để kết luận và cập nhật lại thông tin vào cơ sở dữ liệu hệ quản lý đối tượng, hệ VAFIS, đảm bảo mỗi đối tượng có 1 số hồ sơ duy nhất.

Trong gần 4 năm qua, khi VAFIS được triển khai, Phòng Hồ sơ đã phục vụ yêu cầu từ hàng trăm vụ án của Công an các quận, huyện, thị xã, các phòng nghiệp vụ CATP, và rất nhân văn, là nhận diện những người tử vong không rõ tung tích. Trung tá Phạm Thị Thu, Đội trưởng Đội Tham mưu CATP, Phòng Hồ sơ cho hay, có những người tử vong lâu, bước đầu vào giai đoạn phân hủy nhưng VAFIS vẫn có thể tìm ra nhân thân từ dấu vân tay.

Chỉ huy Phòng Hồ sơ cũng khẳng định, VAFIS đã góp phần nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh chống tội phạm. Theo đó, việc tra cứu vân tay bằng cách đối sánh hình ảnh thay cho phương pháp phân loại thủ công, phục vụ việc cấp trích lục, tra cứu các yêu cầu có vân tay như: yêu cầu phục vụ cấp phiếu lý lịch tư pháp, yêu cầu người chết chưa rõ tung tích và đặc biệt tra cứu các dấu vết vân tay hiện trường.

Sự phát triển của khoa học công nghệ đã thay đổi công tác đấu tranh phòng chống tội phạm trên địa bàn Thủ đô. Góp phần vào thành tích chung ấy, không thể không nhắc tới những cán bộ hồ sơ, đang từng ngày, từng giờ, nỗ lực không ngừng, kiên trì nhập liệu để công tác điều tra khám phá án của các đơn vị nghiệp vụ CATP giảm bớt khó khăn…