Vào Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc cạnh tranh quyết liệt như thế nào?

Do vai trò hết sức quan trọng của Hội đồng Bảo an LHQ nên các thành viên của LHQ đều mong muốn có thể ứng cử để trở thành thành viên hội đồng bảo an, nhưng không phải nước nào cũng có thể ứng cử và trúng cử được

Vừa qua, Việt Nam trúng cử Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc (HĐBA LHQ) nhiệm kỳ 2020-2021 với số phiếu rất cao (192/193 phiếu). Gặp mặt báo chí, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh chia sẻ HĐBA LHQ là cơ quan có vai trò hàng đầu trong tổ chức của LHQ trong vấn đề đóng góp vào hòa bình, an ninh của thế giới. Với việc tham gia vào HĐBA LHQ, Việt Nam sẽ tham gia vào một tổ chức toàn cầu trong lĩnh vực bảo đảm an ninh hòa bình, giải quyết những vấn đề xung đột, sẵn sàng dẫn dắt và làm trung gian hòa giải những vấn đề quốc tế và khu vực quan trọng.

vao hoi dong bao an lien hiep quoc canh tranh quyet liet nhu the nao

Trưởng đoàn Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Hoài Trung (giữa) nhận lời chúc mừng của đại diện ngoại giao các nước sau khi kết quả bỏ phiếu cho thấy Việt Nam được bầu chọn là Ủy viên không thường trực HĐBA LHQ nhiệm kỳ 2020 – 2021 tại New York, Mỹ ngày 7-6. (Nguồn: THX/TTXVN)

Do vai trò hết sức quan trọng của HĐBA LHQ nên các thành viên của LHQ đều mong muốn có thể ứng cử để trở thành thành viên HĐBA, nhưng không phải nước nào cũng có thể ứng cử và trúng cử được. Việc cạnh tranh vào HĐBA LHQ hết sức quyết liệt giữa các nước trong cùng một nhóm. Trong lịch sử có những cuộc bầu cử đã hơn 140 vòng không bầu được 1 thành viên của 1 nhóm nước để trở thành thành viên của HĐBA LHQ, cuối cùng một nước khác đã phải đứng ra và nước đó mới trúng cử.

Cũng có những nhóm nước đã qua rất nhiều vòng bầu cử, cuối cùng không đạt được số phiếu 2/3 cần thiết thì 2 nước tranh cử phải chia nhau mỗi nước 1 nhiệm kỳ.

Trong 10 năm qua, Việt Nam đã hết sức nỗ lực vận động với tư cách là ứng cử viên duy nhất của nhóm châu Á - Thái Bình Dương. Phó Thủ tướng "bật mí" trong thời gian đó, nhiều nước trong khu vực cũng muốn ra tranh cử nhưng Việt Nam đã bằng nhiều hình thức, nhiều cách tiếp cận để vận động. Cuối cùng chúng ta là thành viên duy nhất. Việt Nam được là ứng cử viên duy nhất của nhóm châu Á - Thái Bình Dương và được bầu với số phiếu cao cho thấy uy tín vị trí, vai trò của Việt Nam và khả năng đóng góp của Việt Nam cho HĐBA LHQ tạo ra được sự thống nhất trong nhóm châu Á - Thái Bình Dương đề cử Việt Nam.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Hoài Trung, Trưởng đoàn Việt Nam, tham dự khoá họp Đại Hội đồng LQH ở New York (Mỹ), cho biết theo Hiến chương LHQ, HĐBA là cơ quan quan trọng nhất của LHQ, có quyền lực đặc biệt, có trách nhiệm hàng đầu trong việc duy trì hòa bình và an ninh quốc tế. Đây là cơ quan duy nhất của LHQ có quyền quyết định cưỡng chế liên quan đến hòa bình, an ninh và những quyết định đó tác động trực tiếp đến các quốc gia.

Là ủy viên không thường trực HĐBA, Việt Nam tham gia vào công việc quan trọng, đặc biệt, và phức tạp. Chúng ta sẽ phải chuẩn bị đưa ra những lập trường và quan điểm cụ thể trên các vấn đề tại HĐBA dựa trên đánh giá bối cảnh chung, đánh giá lợi ích các nước liên quan vấn đề đó như thế nào bởi 70-80% các vấn đề ở HĐBA là các vấn đề khu vực liên quan trực tiếp lợi ích quốc gia, lợi ích khu vực và đồng thời dựa trên quan điểm của chúng ta và dựa trên sự quan tâm của cộng đồng quốc tế bởi khi cam kết trở thành ủy viên HĐBA, chúng ta đã hứa với các thành viên LHQ là chúng ta sẽ cân nhắc lợi ích, ưu tiên của họ trước khi đưa ra quyết định.

Điều thứ hai rất quan trọng là chúng ta phải có cơ chế phối hợp, cơ chế báo cáo bởi công việc đối ngoại của chúng ta đặt dưới sự chỉ đạo của lãnh đạo Đảng và nhà nước, và trong quá trình trao đổi với các quốc gia để có sự ủng hộ của họ thì lãnh đạo của Đảng và nhà nước đã trực tiếp chỉ đạo, trực tiếp tham gia vào quá trình này. Sau này khi chúng ta đưa ra các quyết định tại HĐBA thì đòi hỏi có sự chỉ đạo, lãnh đạo của cấp cao nhưng đồng thời chúng ta phải có cơ chế phối hợp làm sao để kịp thời có quan điểm hoặc bằng phát biểu, hoặc bằng lá phiếu hoặc bằng các hoạt động khác như tham gia các nhóm làm việc, tham gia các nhóm thương lượng, để cùng các quốc gia thúc đẩy các vấn đề về lợi ích chung, đồng thời cũng phản ánh quan điểm của chúng ta.

Điểm thứ ba là chuẩn bị được nguồn nhân lực trong cả một quá trình kéo dài 2 năm trong khi khối lượng công việc ở HĐBA hiện tăng gấp 2 đến 3 lần so với trước đây, cho nên cần có sự phối hợp giữa các bộ ngành có liên quan, cơ chế báo cáo lãnh đạo như thế nào, phối hợp giữa các đơn vị trong bộ ngoại giao, và phái đoàn Việt Nam tại LHQ.