Xung quanh việc Hà Nội cho thuê vỉa hè để kinh doanh: Cần minh bạch, vì lợi ích chung

TP Hà Nội mới đây đã chấp thuận cho sử dụng tạm thời hè phố để kinh doanh cà phê, giải khát, đồ ăn nhanh. Tuy nhiên, việc thí điểm cho phép quận Hoàn Kiếm sử dụng tạm thời hè phố để kinh doanh đang làm dấy lên những tranh luận trái chiều.

Theo thông báo của TP Hà Nội, 5 tuyến phố được đề xuất cho thuê vỉa hè để kinh doanh gồm: Hai Bà Trưng, Lý Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo, Phùng Hưng (đoạn từ Lê Văn Linh đến Hàng Vải, Nguyễn Quang Bích đến nhà vệ sinh công cộng gần Cửa Đông) và Lê Phụng Hiểu. Vị trí sử dụng là hè phố sát tường nhà và nằm trong phạm vi mặt tiền của tòa nhà kết nối với không gian tầng một. Thời gian cấp phép 6 tháng/lần, thời gian hoạt động từ 6h hôm trước đến 2h sáng hôm sau, riêng phố Phùng Hưng từ 6h đến 22h; sử dụng tạm thời hè phố với 45.000 đồng/m2/tháng.

2.jpg -0 — *Một phần vỉa hè trên phố Lê Phụng Hiểu đang được siêu thị sử dụng làm chỗ đỗ xe cho khách.*

Theo UBND quận Hoàn Kiếm, hiện trên các tuyến phố của quận đang xảy ra tình trạng lấn chiếm, kinh doanh trái phép tự phát không được quản lý, gây ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị, trật tự an toàn giao thông, vệ sinh môi trường. Việc tổ chức thí điểm các hoạt động kinh doanh trên hè phố để lập lại trật tự kinh doanh buôn bán tự phát, bảo đảm mỹ quan đô thị, trật tự an toàn giao thông và vệ sinh môi trường, phát huy giá trị văn hóa của quận và thu hút khách du lịch, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Đồng thời góp phần chỉnh trang không gian đô thị, tạo không gian kiến trúc, cảnh quan phục vụ cho hoạt động kinh doanh và nhu cầu đi lại của nhân dân.

Mặc dù cơ quan chức năng bày tỏ rằng, việc cho thuê vỉa hè nhằm mục đích dễ quản lý, lập lại trật tự đô thị nhưng nhiều người dân lại tỏ ra băn khoăn về việc này.

Chị Nguyễn Hạnh (người dân sống ở phố Lê Phụng Hiểu) chia sẻ: “Vào thời điểm dịch bệnh phức tạp, chắc không có ai quan tâm vỉa hè được sử dụng làm gì vì hàng quán sau 9h đã không được mở bán. Tuy nhiên, sau này cũng nên xem xét. Vỉa hè trên phố này không phải quá rộng, nếu giờ cắt ra cho người dân thuê để kinh doanh thì người đi bộ sẽ đi vào đâu? Còn nếu kinh doanh vào ban đêm thì vấn đề an ninh trật tự liệu có được đảm bảo? Cả tuyến phố này chỉ nên thực hiện cho thuê ở đoạn thông thoáng như bên hông khách sạn Metropol”.

Trong khi đó, một người dân khác sống trên phố Lý Thường Kiệt lại phản đối kế hoạch này. Người này cho hay, tại số 94 Lý Thường Kiệt, gần nơi bà sinh sống, vốn đã tồn tại một quán cà phê sử dụng tạm thời một phần hè phố, gây bất bình đẳng trong hoạt động kinh doanh, gây khó khăn cho người đi bộ. “Nếu cho thuê thì người dân đi bộ đi thế nào được, phải xuống lòng đường đi à? Người dân không đồng ý cho thuê kiểu này”, người dân bày tỏ rõ quan điểm.

Đánh giá về việc Hà Nội chấp thuận cho thuê vỉa hè để kinh doanh trên địa bàn quận Hoàn Kiếm, chuyên gia giao thông Nguyễn Xuân Thủy cho rằng, việc biến vỉa hè thành nơi kinh doanh nếu theo Luật Giao thông là không được. Tuy nhiên, trong điều kiện hiện nay, khi cuộc sống của nhân dân vẫn còn khó khăn, nếu nơi nào vỉa hè rộng 3-4m trở lên thì có thể dành một phần để người dân kinh doanh. Nhưng quan trọng là phải dành từ 2m trở lên để cho người đi bộ, vì vỉa hè là dành cho người đi bộ chứ không phải là nơi để kinh doanh và nơi để phương tiện.

Theo chuyên gia Nguyễn Xuân Thủy, muốn kinh doanh thì phải có những điều kiện nhất định. Tức là những vỉa hè phải rộng và quy định rõ diện tích nào được dùng kinh doanh. Hiện nay, vỉa hè của Hà Nội rất lộn xộn, gần như là 80-90% người đi bộ không đi được. Cho nên để lập lại trật tự, giải tỏa vỉa hè thì chính quyền phải cương quyết, không nên coi vỉa hè là của mình.

Một số chuyên gia khác khi được hỏi cũng cho rằng, mục tiêu cho thuê vỉa hè để kinh doanh dịch vụ như quận Hoàn Kiếm đề xuất nhằm hạn chế tình trạng lấn chiếm, kinh doanh trái phép tự phát, ảnh hưởng mỹ quan đô thị, trật tự ATGT và vệ sinh môi trường là chưa rõ ràng. Một điểm cần làm rõ trong đề án thí điểm của quận Hoàn Kiếm, ai sẽ được ưu tiên sử dụng một phần vỉa hè? Được biết, giá thuê 45.000 đồng/m2/tháng được cho là rất thấp, nếu so với mức phí các đơn vị khác đang trả để sử dụng tạm thời hè phố nhằm trông giữ phương tiện.

“Người ta đang cho thuê giữ xe cả ngày lẫn đêm là 264 nghìn/m2/tháng, đây cho thuê có 45 nghìn/m2/tháng, bằng 1/6 thôi, thế là bất hợp lý rồi. Theo tôi, phải tổ chức đấu thầu, hoặc tìm kiếm một phương thức để tất cả mọi chủ thể được tham gia vào hoạt động kinh doanh vỉa hè đó để công bằng, bình đẳng, chứ không phải chỉ định thầu”, một chuyên gia kinh tế phân tích.

Trên thực tế, việc tổ chức, quản lý lại không gian trên vỉa hè là rất cần thiết, bởi dù muốn hay không thì nền kinh tế ngầm trên vỉa hè vẫn diễn ra, người kinh doanh vẫn mất chi phí, nhưng nguồn thu nhà nước thất thoát. Điều quan trọng là đơn vị triển khai có cách thức thực hiện khoa học, minh bạch và vì lợi ích chung hay không là điều mà các nhà quản lý phải cân nhắc kỹ.

Đặng Nhật