Các dự án đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP.HCM đều chậm tiến độ, đội vốn

Nhổn - Ga Hà Nội xin lùi thời gian đến cuối năm 2027

Thông tin về các tuyến đường sắt đô thị trên địa bàn TP Hà Nội và TP.HCM, Bộ GTVT cho hay, đối với tuyến metro Nhổn-Ga Hà Nội, dự án do UBND TP Hà Nội quyết định đầu tư.

Thời gian thực hiện dự án từ 2008 - 2022, tiến độ dự án đến nay đạt 74,4%, trong đó đoạn trên cao đạt 95,1%, đoạn ngầm đạt 33%; dự kiến điều chỉnh tiến độ hoàn thành dự án đến tháng 12/2027.

Theo Bộ GTVT, dự án có công nghệ phức tạp, lần đầu tiên được áp dụng tại Việt Nam; các đơn vị thực hiện chưa có kinh nghiệm thực tiễn. Các gói thầu ngoài việc thực hiện tuân thủ theo pháp luật của Việt Nam còn phải thực hiện đầy đủ các thủ tục theo quy định phía nhà tài trợ, trong khi các yêu cầu ràng buộc theo Hiệp định vay đan xen khác nhau theo các nhà tài trợ, nên khi triển khai gặp nhiều vướng mắc.

Đặc biệt, việc GPMB trên địa bàn TP Hà Nội gặp rất nhiều khó khăn. Mặt bằng triển khai hầu hết thi công trên các tuyến đường giao thông chính của thành phố có lưu lượng giao thông rất lớn, việc tổ chức thi công trong điều kiện mặt bằng chật hẹp, mặt bằng bàn giao từng phần dẫn đến tiến độ kéo dài. Năng lực của các chủ đầu tư/ban quản lý dự án trong việc quản lý các dự án có công nghệ phức tạp, đan xen nhiều nguồn vốn còn hạn chế.

Thêm vào đó, sự chỉ đạo, điều hành của địa phương còn lúng túng, chưa kịp thời giải quyết các khó khăn vướng mắc, đặc biệt là công tác giải phóng mặt bằng.

Hiện, với tuyến metro này, Thủ tướng Chính phủ đã thành lập Tổ công tác đặc biệt, UBND TP Hà Nội đã thành lập Tổ Công tác liên ngành để rà soát, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc nhằm thúc đẩy tiến độ dự án.

Còn với tuyến metro Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo do UBND TP Hà Nội quyết định đầu tư. Tổng chiều dài tuyến 11,5 km (8,5 km đi ngầm, 3 km đi cao) với 3 ga trên cao, 7 ga ngầm. Vốn vay Ngân hàng hợp tác quốc tế Nhật Bản. Vốn đối ứng ngân sách TP Hà Nội. Hiện nay, UBND TP Hà Nội đang hoàn thiện thủ tục để điều chỉnh chủ trương đầu tư, dự kiến hoàn thành trong tháng 9/2022.

Trách nhiệm thuộc về Hà Nội và TP.HCM

Còn trên địa bàn TP.HCM, dự án metro Bến Thành - Suối Tiên do UBND TP.HCM quyết định đầu tư. Thời gian thực hiện dự án từ 2007 - 2021, tiến độ dự án đến nay đạt 90,6%; dự kiến điều chỉnh thời gian hoàn thành thi công vào cuối quý IV/2023. Dự án sử dụng vốn vay của Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA, trước đây là JIBIC).

Hiện, UBND TP.HCM đang phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính để trình Chính phủ để điều chỉnh thời gian thực hiện dự án và bố trí bổ sung hết số vốn ODA cấp phát trung hạn 2021 - 2025 chưa được giao.

Dự án metro TP.HCM tuyến Bến Thành - Tham Lương, do UBND TP.HCM quyết định đầu tư. Dự án sử dụng vốn vay của Ngân hàng Phát triển châu Á, Ngân hàng Tái thiết Đức, Ngân hàng Đầu tư châu Âu. Thời gian triển khai dự án từ 2011 - 2026, đến nay đã hoàn thành công tác thi công gói thầu CP1 “Xây dựng tòa nhà văn phòng và các công trình phụ trợ tại Depot Tham Lương”, các gói thầu chính còn lại của dự án đang chuẩn bị triển khai lựa chọn nhà thầu.

Với dự án này, UBND TP.HCM cũng đang hoàn thiện thủ tục trình Bộ Kế hoạch và Đầu tư điều chỉnh gia hạn thời gian giải ngân cho dự án, đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng để đẩy nhanh tiến độ dự án và hoàn thiện các thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư, dự án đầu tư.

Bộ GTVT cho rằng, các dự án metro đang được triển khai tại TP Hà Nội và TP.HCM đều do chính quyền 2 thành phố quyết định đầu tư, giao cho các Ban QLDA trực thuộc thành phố làm Chủ đầu tư và Cơ quan chuyên môn về xây dựng thuộc UBND thẩm định hồ sơ thiết kế. Do đó, toàn bộ công tác chỉ đạo, điều hành trong quá trình thực hiện các dự án đều thuộc thẩm quyền của UBND TP Hà Nội và TP.HCM.

Bộ GTVT với vai trò là Bộ quản lý chuyên ngành trong việc theo dõi, kiểm tra và tổng hợp tình hình thực hiện giám sát đánh giá đầu tư xây dựng công trình thuộc phạm vi quản lý theo quy định của pháp luật. Trong thời gian tới Bộ tiếp tục hỗ trợ UBND 2 thành phố trong quá trình triển khai thực hiện để đưa các dự án vào vận hành, khai thác theo tiến độ đề ra.