Chậm giải ngân vốn cao tốc Bắc-Nam: Bộ trưởng GTVT lý giải thế nào?

Thông tin tới các ĐBQH về việc chậm giải ngân vốn dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cho biết, 3 năm qua, đã tiếp 112 đoàn thanh tra, kiểm tra, kiểm toán... Trong đó, có cả Ủy ban Kiểm tra Trung ương Các đoàn thanh tra, kiểm tra luôn yêu cầu tuân thủ nghiêm quy định của pháp luật.

cham giai ngan von cao toc bac nam bo truong gtvt ly giai the nao

Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể giải trình trước Quốc hội về dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông. (Ảnh: Lê Hiếu).

Trước nhiều ý kiến của các ĐBQH yêu cầu làm rõ tiến độ, tình hình giải ngân dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông, giải trình trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Giao thông & Vận tải (GTVT) Nguyễn Văn Thể cho biết, các Bộ, ngành, Chính phủ xem đây là một trong các dự án trọng tâm, cố gắng đẩy nhanh tiến độ.

“Bộ GTVT xem đây là nhiệm vụ trọng tâm nên cố gắng đẩy nhanh tiến độ. 3 năm qua, chúng tôi đã tiếp 112 đoàn thanh tra, kiểm tra, kiểm toán... Trong đó, có cả Ủy ban Kiểm tra Trung ương (UBKTTƯ - PV). Các đoàn thanh tra, kiểm tra luôn yêu cầu tuân thủ nghiêm quy định của pháp luật. Với dự án này chúng tôi thực hiện nghiêm đúng trình tự thủ tục, đảm bảo tiến độ”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nói.

Cụ thể, sau khi Quốc hội có chủ chương, ngày 22.11.2017, Chủ tịch Quốc hội đã ban hành nghị quyết triển khai dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông.

Về phía Bộ GTVT đã tiến hành đấu thầu tìm nhà đầu tư, quá trình diễn ra trong 2 tháng. Rồi sau đó, tới đánh giá tác động, xác định ảnh hưởng môi trường, thống nhất khung bồi thường giải phóng mặt bằng, thống nhất các địa phương về quy mô nơi dự án đi qua.

“Theo quy trình, chúng ta có 11 dự án, đã phê duyệt 5 dự án. Còn lại đang trình chính phủ phê duyệt 5 dự án. Như vậy, tới đầu tháng 11 sẽ phê duyệt 10/11 dự án. Còn một dự án chậm là cầu Mỹ Thuận 2, đây là cầu lớn nên phải đấu thầu rất lâu. Bộ đang cố gắng trong năm 2018 tất cả 11 dự án được phê duyệt", ông Thể cam kết.

Dự kiến, sau khi 11 dự án được phê duyệt, dự án sẽ được đấu đấu thầu thi công. Dự kiến tháng 9.2019 mới hoàn thành thiết kế bản vẽ thi công và tập trung xây dựng công trình trong hai năm 2020 - 2021.

"Riêng công tác giải phóng mặt bằng sẽ được tập trung trong đầu năm 2019", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho hay.

Theo Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ, Bộ GTVT sẽ đấu thầu, tư vấn lập thiết kế kỹ thuật và dự toán, sau khi có tư vấn sẽ tiến hành khảo sát, rồi hoàn chỉnh hồ sơ thiết kế kỹ thuật dự toán, sau khi phê duyệt hồ sơ thiết kế kỹ thuật dự toán thì mới bắt đầu đấu thầu, thiết kế và thi công.

ĐBQH Nguyễn Hữu Cầu

Trước đó, trong phiên thảo luận kinh tế - xã hội tại Hội trường sáng 26.10, ĐBQH Nguyễn Hữu Cầu (Nghệ An) đã bày tỏ sự bức xúc vì dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi hơn 34.000 tỷ đồng vừa mưa vài trận đã hỏng; dự án đường sắt Hà Đông - Cát Linh đội vốn hơn 18.000 tỷ đồng, dự kiến hoàn thành 2013 nhưng đã quá 6 năm vẫn chưa vận hành.

Còn dự án đường sắt đô thị tuyến Bến Thành - Suối Tiên (TP. HCM) cũng đội vốn hơn 47.320 tỷ , tăng 273%, và hiện mới hoàn thành 52% khối lượng công việc. Theo Kiểm toán Nhà nước, Bộ Giao thông có 27/42 dự án điều chỉnh tăng thêm vốn, tương đương 97,2 triệu USD.

“Tình trạng điều chỉnh vốn như vậy, thời gian kéo dài, thất thoát lãng phí là điều có thể xảy ra. Cử tri đòi hỏi Chính phủ xử lý nghiêm những sai phạm này, nếu không tới đây Nhà nước giao Bộ Giao thông xây dựng dự án sân bay Long Thành, đường cao tốc Bắc - Nam với vốn đầu tư cả trăm nghìn tỷ đồng thì thất thoát lớn là điều khó tránh”, ĐBQH Nguyễn Hữu Cầu nói.

Dự án đường cao tốc Bắc – Nam phía Đông chia thành 11 dự án thành phần, gồm 3 dự án đầu tư công và 8 dự án đầu tư theo hình thức PPP. Trong đó dự kiến, 8 dự án PPP sẽ hoàn thiện GPMB trong quý I.2020, việc thi công bắt đầu khoảng đầu năm 2020 và cơ bản hoàn thành trong năm 2021.

Ngày 5.10.2018, Thủ tướng đã có Quyết định giao kế hoạch đầu tư trung hạn vốn ngân sách trung ương (bao gồm vốn trái phiếu Chính phủ) giai đoạn 2016 - 2020 (đợt 4) cho Dự án đường cao tốc Bắc – Nam phía Đông.

Đối với 8 dự án đầu tư theo hình thức PPP, ngay sau khi phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi, Bộ GTVT sẽ lựa chọn nhà thầu tư vấn (theo hình thức đấu thầu rộng rãi), tổ chức khảo sát và lập thiết kế kỹ thuật, dự toán các dự án thành phần. Dự kiến, Bộ GTVT sẽ bàn giao cọc giải phóng mặt bằng (GPMB), mốc lộ giới đường bộ cho các địa phương khoảng đầu năm 2019.

Đến thời điểm khởi công các dự án thành phần, công tác GPMB đạt khoảng 70% tổng khối lượng GPMB và sẽ hoàn thiện toàn bộ công tác GPMB khoảng quý I.2020.

Thời gian thực hiện theo quy định đối với các thủ tục nêu trên cần tối thiểu khoảng 15 tháng, do vậy các dự án đầu tư theo hình thức PPP dự kiến sẽ bắt đầu thi công khoảng đầu năm 2020 và cơ bản hoàn thành năm 2021.

Còn đối với 3 dự án đầu tư công, hiện Bộ GTVT đang tổ chức lựa chọn nhà thầu tư vấn để triển khai công tác khảo sát, lập thiết kế kỹ thuật, dự toán các dự án thành phần. Dự kiến giai đoạn thiết kế kỹ thuật, dự toán của các dự án thành phần đoạn Cao Bồ - Mai Sơn và đoạn Cam Lộ - La Sơn triển khai trong khoảng 6 tháng; dự án thành phần đầu tư xây dựng cầu Mỹ Thuận 2 và đường dẫn hai đầu cầu triển khai trong khoảng 7 tháng đối với gói cầu, đường dẫn và khoảng 10 tháng đối với gói cầu chính.