Dữ liệu dân cư sẽ được khai thác, thu phí như thế nào?

Tại hội nghị trực tuyến Chính phủ với các địa phương mới đây, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung đã đề xuất Chính phủ cho thành phố thí điểm thu phí dịch vụ đối với việc cung cấp, chia sẻ dữ liệu dân cư.

Theo ông Chung, việc thu phí thực hiện khi cơ quan chức năng cung cấp dữ liệu dân cư cho các ngành như ngân hàng, công chứng và một số lĩnh vực khác. “Nếu được đồng ý thì mỗi năm thành phố sẽ thu trên 300 tỷ đồng”, Chủ tịch Hà Nội nói.

Trước đề xuất này, có một số ý kiến lo ngại như khi thu phí dịch vụ có thể dẫn đến lộ lọt thông tin cá nhân; dữ liệu dân cư là để phục vụ công tác quản lý, giúp công dân giải quyết thủ tục hành chính nhanh gọn hơn, không phải nhằm thu ngân sách...

Trả lời báo chí sau đó, ông Nguyễn Đức Chung khẳng định dữ liệu được chia sẻ là thông tin trong chứng minh thư chứ không phải là thông tin cá nhân. Theo ông, thông tin đó không chỉ dùng trong ngành công an mà chia sẻ cho các ngành như ngân hàng, cơ quan hành chính, đơn vị công chứng… Việc chia sẻ này hoàn toàn đúng luật và thực tế với chứng minh thư thì người dân "đi đâu cũng phải xuất trình".

Thượng tá Trần Hồng Phú.

Trao đổi với VnExpress xung quanh vấn đề trên, thượng tá Trần Hồng Phú, Cục phó Cục cảnh sát đăng ký, quản lý cư trú và dữ liệu quốc gia về dân cư (C72), Bộ Công an cho biết, việc thu phí ở đây chỉ áp dụng với các tổ chức, doanh nghiệp, ngân hàng, cơ quan nhà nước... Đơn vị nào có yêu cầu chính đáng cần xác nhận thông tin về dữ liệu dân cư sẽ viết phiếu đề nghị và khi đó Bộ Công an, các địa phương sẽ xem xét theo thẩm quyền.

"Còn với người dân, khi khai thác thông tin để làm thủ tục hành chính sẽ không mất bất kỳ một khoản phí nào", ông Phú giải thích.

Thượng tá Phú cho biết thêm, "các tổ chức chỉ được gửi phiếu sang Bộ Công an đề nghị xác minh các thông tin về dân cư là đúng hoặc sai, không được tiếp cận toàn bộ dữ liệu Quốc gia về dân cư để phục vụ mục đích riêng, vì vậy sẽ không có việc lộ lọt thông tin cá nhân ra ngoài".

Hà Nội, Hải Phòng có thể được thu phí trước năm 2020

Theo đại diện C72, đơn vị đang phát phiếu thu thập thông tin về dân cư trên toàn quốc để xây dựng một trung tâm dữ liệu phục vụ cho việc giải quyết thủ tục hành chính. Dự kiến đến năm 2020, đơn vị hoàn thiện trung tâm và khi đó việc thu phí dịch vụ sẽ bắt đầu.

"Tuy nhiên có thể một số địa phương đã hoàn thiện cơ sở dữ liệu này như Hà Nội, Hải Phòng với gần 10 triệu dân sẽ được thu phí trước", thượng tá Phú cho hay.

Trả lời câu hỏi "loại thông tin nào trong dữ liệu quốc gia về dân cư sẽ được cho khai thác và phải nộp phí?", lãnh đạo Cục C72 nói, Luật căn cước công dân và Nghị định 137 thi hành Luật chưa quy định cụ thể nội dung này. Thời gian tới, Bộ Công an sẽ chủ trì xây dựng danh mục các loại thông tin được thu phí khi cơ sở dữ liệu quốc gia hoàn thiện.

Tuy nhiên, trong dự thảo thông tư của Bộ Tài chính quy định mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụng phí khai thác, sử dụng thông tin trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, dữ liệu này gồm 15 thông tin cơ bản (họ và tên, ngày tháng năm sinh, quê quán, dân tộc...). Căn cứ vào nhu cầu khai thác của từng đơn vị, cơ quan quản lý dữ liệu sẽ quyết định cho phép khai thác số lượng thông tin phù hợp với quy định của pháp luật và đảm bảo bí mật đời tư của công dân.

Cũng theo dự thảo Thông tư này, việc khai thác chi tiết dữ liệu dân cư có mức phí là 800 đồng cho một (trong số 15 thông tin cơ bản) về công dân; trường hợp cơ quan quản lý dữ liệu cho phép khai thác nhiều hơn thì mức phí sẽ được tính thêm theo quy định.Với bản thống kê tổng hợp dữ liệu dân cư cấp tỉnh, thành phố, mức phí là 250.000 đồng cho một báo cáo; cấp quận, huyện là 200.000 đồng và cấp xã, phường là 150.000 đồng...

Nhìn nhận nội dung trên ở góc độ pháp lý, một số chuyên gia cho hay Luật phí và lệ phí có hiệu lực từ tháng 1/2017 đã cho phép "thu phí khai thác và sử dụng thông tin trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư", do vậy việc thu phí dịch vụ với loại hình này là có cơ sở.

"Phí ở đây là khoản tiền mà tổ chức phải trả nhằm bù đắp chi phí phục vụ khi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cung cấp dịch vụ công", một luật sư phân tích.

Người dân sẽ không bị thu phí dịch vụ khi khai thác dữ liệu Quốc gia về dân cư để làm thủ tục hành chính. Ảnh: Giang Huy

Theo vị này, hiện mỗi công dân sở hữu nhiều loại giấy tờ với những con số khác nhau (giấy khai sinh, giấy đăng ký kết hôn, sổ hộ khẩu, thẻ bảo hiểm y tế, chứng minh nhân dân, hộ chiếu, sổ bảo hiểm xã hội, giấy phép lái xe, các loại thẻ, chứng chỉ...). Khi tham gia giao dịch trong lĩnh vực nào thì công dân thường phải sử dụng giấy tờ của lĩnh vực đó.

Tới đây, khi hệ thống dữ liệu quốc gia về dân cư được hình thành, người dân tham gia một dịch vụ nhất định sẽ không phải đem theo chứng minh thư và giấy tờ liên quan, chỉ cần cung cấp mã số cá nhân (số chứng minh thư hoặc căn cước theo quy định) để các đơn vị truy xuất trên mạng ra thông tin cần thiết.

"Thực hiện quy trình này, công dân không phải nộp phí, nhưng tổ chức như phòng công chứng, ngân hàng… muốn được truy xuất dữ liệu công dân thì phải trả phí", chuyên gia luật cho hay.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cho rằng, để tránh tình trạng lạm quyền hoặc thất thoát nguồn thu, Chính phủ, Bộ Tài Chính phải có những văn bản dưới Luật hướng dẫn cụ thể mức thu, đối tượng thu phí và chế tài xử phạt với trường hợp, cơ quan tổ chức vi phạm.

Dự án xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư được Chính phủ giao Bộ Công an chủ trì với mức đầu tư hơn 3.000 tỷ đồng; thời gian thực hiện từ 2017 đến 2020.

Đề xuất thu giá chia sẻ dữ liệu dân cư: Mọi người đang bình luận sai Thông tin chia sẻ là thông tin trong chứng minh thư chứ không phải là thông tin cá nhân. Mọi người hiện nay đang bình ...

Chuyên gia pháp lý lên tiếng về việc chia sẻ dữ liệu dân cư để thu giá Chuyên gia pháp lý cho rằng việc chia sẻ dữ liệu này là không cần thiết và có thể gây ảnh hưởng cho đời sống ...