EU đạt thỏa thuận về mục tiêu khí hậu mới trước thềm COP30

Các nhà ngoại giao EU cho biết, sau hơn 18 giờ đàm phán, các bộ trưởng khí hậu tuy không chính thức ủng hộ một thỏa hiệp nhằm cắt giảm 90% lượng khí thải vào năm 2040 so với mức năm 1990, nhưng có thể linh hoạt để hỗ trợ mục tiêu này.

Một số quốc gia gồm Ba Lan, Cộng hòa Séc và Hungary tuyên bố sẽ phản đối bản dự thảo nhưng không ngăn chặn thỏa thuận, bởi văn kiện này chỉ cần sự ủng hộ từ ít nhất 15 quốc gia thành viên.

"Chúng tôi tin rằng có cơ sở cho một thỏa thuận chính trị", người phát ngôn của Đan Mạch, quốc gia giữ chức chủ tịch luân phiên của EU và chủ trì các cuộc đàm phán, cho biết.

Theo bản dự thảo thỏa thuận của EU, mục tiêu mới về khí hậu sẽ cho phép các quốc gia mua tín chỉ carbon nước ngoài để trang trải tới 5% trong mục tiêu cắt giảm 90% lượng khí thải. Điều đó sẽ cho phép các nước giảm mục tiêu 90% xuống còn 85% lượng khí thải cần cắt giảm từ các ngành công nghiệp châu Âu và trả tiền cho nước ngoài cắt giảm khí thải thay châu Âu để bù vào phần còn lại.

Trong nỗ lực tiếp theo nhằm thuyết phục các quốc gia còn hoài nghi, bản dự thảo nêu rõ EU sẽ làm suy yếu các chính sách khí hậu nhạy cảm về mặt chính trị, như trì hoãn việc ra mắt thị trường carbon sắp tới của EU thêm một năm, đến năm 2028.

Khối này từng không đạt thỏa thuận về mục tiêu phát thải năm 2040 hồi tháng 9, buộc các nước phải gấp rút tìm tiếng nói chung trước khi Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen tham dự COP30 tại Belem, Brazil, vào ngày 6-11 tới.

"Chúng ta đang đối mặt với rất nhiều rủi ro. Chúng ta đang đánh mất vị thế dẫn đầu quốc tế, vốn là điều cốt yếu trong bối cảnh vô cùng phức tạp này", Bộ trưởng Môi trường Tây Ban Nha Sara Aagesen phát biểu trong cuộc họp báo ngày 4-11.

Việc giảm bớt mục tiêu phản ánh sự phản đối đối với chương trình nghị sự đầy tham vọng về khí hậu của châu Âu, từ các ngành công nghiệp và một số chính phủ hoài nghi rằng châu Âu có thể chi trả cho các biện pháp này cùng với các ưu tiên về quốc phòng và công nghiệp. "Chúng tôi không muốn phá hủy nền kinh tế, cũng không muốn phá hủy khí hậu. Chúng tôi muốn cứu cả hai cùng một lúc", Thứ trưởng Bộ Khí hậu Ba Lan Krzysztof Bolesta phát biểu hôm 4-11.

Italia, Ba Lan và Cộng hòa Séc cảnh báo mục tiêu này quá khắt khe đối với các ngành công nghiệp đang chịu áp lực từ chi phí năng lượng cao và cạnh tranh từ hàng nhập khẩu giá rẻ của Trung Quốc. Ngược lại, Hà Lan, Tây Ban Nha và Thụy Điển kêu gọi giữ nguyên mức cắt giảm mạnh mẽ, viện dẫn tình trạng thời tiết cực đoan và nhu cầu đẩy nhanh sản xuất công nghệ xanh.

Các cố vấn khoa học khí hậu độc lập của EU đã cảnh báo rằng việc mua tín chỉ CO2 của nước ngoài sẽ chuyển hướng các khoản đầu tư rất cần thiết khỏi các ngành công nghiệp châu Âu.