Theo các trung tâm đăng kiểm, tình trạng ô tô trượt đăng kiểm lần đầu do lỗi liên quan đến đèn gia tăng trong 3 tháng đầu năm 2024.
Siết nguồn gốc đèn "độ" trên xe
Trao đổi với PV Báo Giao thông, ông Trần Quốc Hoan, Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Đăng kiểm 2903V cho biết, lỗi hệ thống phanh và đèn hiện vẫn là hai lỗi hư hỏng, khiếm khuyết khiến ô tô đăng kiểm tại đơn vị này trượt kiểm định lần đầu nhiều nhất trong 3 tháng đầu năm 2024.
Sau khi Thông tư 43/2023/TT-BGTVT có hiệu lực, phương tiện "độ" đèn không đúng quy định bị trượt kiểm định gia tăng ở nhiều đơn vị đăng kiểm (ảnh minh họa).
Kể từ khi Thông tư 43/2023/TT-BGTVT quy định về cải tạo phương tiện cơ giới đường bộ có hiệu lực (ngày 15/2), số xe bị trượt kiểm định do đèn gia tăng, nhiều chủ xe "độ" cụm đèn chiếu sáng phía trước không có tem chứng nhận hay giấy công bố hợp quy theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về đặc tính quang học đèn chiếu sáng phía trước của phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, QCVN 35:2017/BGTVT, thay đèn có màu sắc khác ngoài màu vàng, trắng (nhiều xe thay đèn màu xanh), lắp đèn sương mù không đúng quy định đều bị từ chối kiểm định, yêu cầu khắc phục và quay trở lại đăng kiểm sau.
Tại Trung tâm Đăng kiểm 1908D (Phú Thọ), ông Nguyễn Xuân Ước, Giám đốc trung tâm cho biết, 3 tháng đầu năm 2024, tại đơn vị có 260/1.971 phương tiện không đạt kiểm định (chiếm 13,19%), trong đó có 65 trường hợp không đạt do hệ thống điện, đèn; Cao hơn so với thời điểm liền kề trước đó.
"Tất cả trường hợp "độ" đèn không đúng quy định đều bị trượt đăng kiểm", ông Ước nói.
Thống kê từ Cục Đăng kiểm VN, từ ngày 1/1/2024 đến ngày 31/3/2024, các trung tâm đăng kiểm trên toàn quốc kiểm định 1.244.324 lượt phương tiện, trong đó, có 1.045.952 lượt xe đạt kiểm định và 198.372 phương tiện trượt kiểm định lần đầu (chiếm khoảng 16% số lượt xe đăng kiểm).
Theo lãnh đạo các đơn vị đăng kiểm, nếu như quy định cũ, ô tô "độ" đèn (thay đổi cụm đèn chiếu sáng phía trước) khi đi đăng kiểm chỉ cần đưa phương tiện vào máy đo chỉ tiêu ánh sáng (màu sắc, cường độ sáng, chùm sáng…) nếu đạt theo yêu cầu sẽ đạt hạng mục kiểm tra về đèn.
Tuy nhiên, với quy định mới tại Thông tư 43/2023, các trường hợp thay đổi cụm đèn chiếu sáng, chủ xe đưa phương tiện đi đăng kiểm phải xuất trình được giấy công bố hợp quy của cụm đèn này hoặc trên cụm đèn phải có tem chứng nhận hợp quy.
Nếu không, lập tức xe không đạt hạng mục kiểm tra về đèn, chưa cần phải đo chỉ tiêu ánh sáng đèn bằng máy kiểm tra.
Thực tế, việc quy định: Lắp đặt thêm đèn sương mù dạng rời; Thay thế cụm đèn chiếu sáng phía trước bằng cụm đèn đã được chứng nhận hoặc công bố hợp quy theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về đặc tính quang học đèn chiếu sáng phía trước của phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, QCVN 35:2017/BGTVT mà không cần phải gia công thay đổi kết cấu của xe để đảm bảo việc lắp đặt; Thay thế bóng đèn thuộc cụm đèn chiếu sáng phía trước bằng bóng đèn loại khác có công suất tiêu thụ điện tương đương mà không cần phải can thiệp, thay đổi kết cấu của cụm đèn không được coi là cải tạo xe cơ giới, tưởng là "mở" nhưng thực chất lại là "siết" chất lượng, nguồn gốc của loại đèn, cụm đèn thay thế.
Theo Cục Đăng kiểm VN, điều này nhằm tránh tình trạng người dùng mua các loại đèn trôi nổi, không rõ nguồn gốc xuất xứ, khi lắp đặt có thể ảnh hưởng đến hệ thống điện và gây mất an toàn giao thông cho các phương tiện khác cùng tham gia giao thông.
Chủ xe cần tìm hiểu kỹ quy định trước khi "độ" đèn, trường hợp thay cụm đèn chiếu sáng bắt buộc cụm đèn đó phải được chứng nhận hoặc công bố hợp quy, đồng thời phải xin lại giấy này để xuất trình khi đi đăng kiểm.
"Độ" đèn thế nào để qua đăng kiểm?
Phòng Kiểm định xe cơ giới, Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, việc chứng nhận hoặc công bố hợp quy theo quy định chỉ áp dụng với cụm đèn chiếu sáng phía trước, nếu chỉ có bóng đèn thuộc cụm đèn chiếu sáng phía trước thì không cần phải chứng nhận hợp quy.
Chính vì vậy, Thông tư 43/2023 cũng chỉ quy định cụm đèn chiếu sáng phía trước khi thay thế phải được chứng nhận hoặc công bố hợp quy, còn nếu thay bóng đèn của cụm đèn thì chỉ cần đáp ứng công suất tiêu thụ điện tương đương và không cần can thiệp để thay đổi kết cấu của cụm đèn là được đăng kiểm.
Theo Thông tư 12/2022/TT-BGTVT quy định, đèn chiếu sáng phía trước của phương tiện giao thông cơ giới đường bộ là sản phẩm, hàng hóa phải được chứng nhận hoặc công bố hợp quy. Các thủ tục công bố hợp quy thực hiện theo thông tư của Bộ KH&CN về công bố hợp quy. Nhà nhập khẩu hoặc sản xuất, lắp ráp phải thực hiện chứng nhận hoặc công bố hợp quy trước khi đưa hàng hóa ra thị trường, sản phẩm nào chưa được được chứng nhận hoặc công bố hợp quy mà bán ra thị trường là sai quy định, có thể bị lực lượng quản lý thị trường kiểm tra, xử lý.
Phòng Kiểm định xe cơ giới cũng cho biết, hiện nay, các doanh nghiệp có thể thực hiện nộp hồ sơ thủ tục chứng nhận hoặc công bố hợp quy đèn thông qua cổng dịch vụ công trực tuyến nên khá thuận lợi, dễ dàng.
Đối với thay bóng đèn trong cụm đèn chiếu sáng, chủ xe cũng lưu ý tuy cho phép thay đèn không cùng kiểu loại như từ đèn halogen thành đèn LED nhưng công suất tiêu thụ điện của đèn LED phải thấp hơn hoặc tương đương đèn halogen, khi thay không cần phải can thiệp, thay đổi kết cấu của cụm đèn, mới được đăng kiểm bình thường.
Tuy không thể thay đèn halogen sang bi cầu (bi Halogen, bi Xenon, bi LED) bởi để lắp đặt được sẽ phải đục khoét choá đèn nhưng, chủ xe có thể thay đèn bi cầu loại này sang bi cầu loại khác (đơn cử thay bi Halogen thành bi LED), không phải đục khoét, độ chế khi lắp đặt, khi đăng kiểm mới đạt hạng mục kiểm tra về đèn.
Ngoài ra, nếu cùng đời xe (cùng năm sản xuất), nếu mẫu xe bản cao có bi cầu mà bản thấp không có, chủ xe bản thấp có thể nâng cấp lên loại bi cầu tương tự bản cao cũng vẫn được đăng kiểm.
