Mỹ châm ngòi chiến tranh thương mại?

Hàn Quốc cho biết sẽ bắt tay với các nước chịu ảnh hưởng khác để chống lại hành vi bảo hộ thương mại

Chính quyền Mỹ đang cân nhắc công bố kết quả cuộc điều tra về cáo buộc Trung Quốc xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trước thời hạn, một động thái có thể đẩy nhanh tiến trình điều tra và đưa ra biện pháp trừng phạt gây tổn thất hàng tỉ USD đối với hàng hóa Trung Quốc.

Quyết định chính trị

Đó là thông tin được chuyên gia phân tích thương mại Derek Scissors thuộc Viện Doanh nghiệp Mỹ ở Washington - Mỹ tiết lộ với tờ South China Morning Post hôm 23-1. Theo ông Scissors, một thông báo như thế có thể được công bố "vài ngày" trước khi ông Donald Trump dự kiến đọc Thông điệp Liên bang tại quốc hội vào ngày 30-1.

Phần lớn các biện pháp trừng phạt ban đầu có thể nhắm vào lĩnh vực viễn thông, chất bán dẫn của Trung Quốc. Ông Scissors cho rằng đây là quyết định mang tính chính trị và ngày ra thông báo đầu tiên có thể thay đổi.

Các tấm pin mặt trời được lắp đặt tại một ngôi nhà ở TP San Diego, bang California - Mỹ. Ảnh: REUTERS

Dù vậy, Nhà Trắng sau đó đã bác bỏ thông tin về việc công bố sớm kết quả cuộc điều tra. Một phát ngôn viên giấu tên của Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ cho biết Tổng thống Donald Trump lâu nay vẫn nhấn mạnh Washington sẽ sử dụng tất cả biện pháp có sẵn để tạo ra một môi trường thương mại bình đẳng cho người lao động và doanh nghiệp Mỹ.

Một khi kết quả trên được công bố, Nhà Trắng sẽ có 3 lựa chọn: Kiện Trung Quốc ra Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) để giải quyết tranh chấp, bắt đầu đàm phán với Bắc Kinh để tìm giải pháp hoặc ra tay trừng phạt đơn phương chống lại nền kinh tế thứ hai thế giới.

Đề cập phản ứng của chính quyền Mỹ, ông Scissors cho biết khả năng thứ nhất khó có thể xảy ra trong lúc chính quyền ông Donald Trump cũng tỏ ra không mấy mặn mà với việc đàm phán với Trung Quốc về thương mại. Do đó, đơn phương trừng phạt được xem là lựa chọn ưa thích.

Thông báo của Văn phòng Thương mại Mỹ (USTR) hôm 22-1 có thể phần nào báo hiệu hướng đi sắp tới của Washington đối với vấn đề thương mại. Cụ thể, nước này sẽ áp thuế lên pin năng lượng mặt trời nhập khẩu trong 4 năm - năm đầu ở mức 30%, sau đó giảm xuống còn 25% ở năm thứ 2, 20% năm thứ 3 và 15% năm thứ 4.

Ngoài ra, ông Donald Trump còn thông qua việc đánh thuế 20%-50% đối với sản phẩm máy giặt nhập khẩu. Nhà lãnh đạo này cho rằng những biện pháp trên sẽ giúp các nhà sản xuất trong nước và là một phần cam kết ưu tiên doanh nghiệp và công ăn việc làm ở Mỹ.

Làn sóng phản đối

Là nước sản xuất pin mặt trời hàng đầu thế giới, không gì lạ khi Trung Quốc hôm 23-1 chỉ trích động thái trên của chính quyền ông Donald Trump. Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết hành động đơn phương này có thể đe dọa hệ thống thương mại quốc tế. "Phía Mỹ một lần nữa lạm dụng các biện pháp trừng phạt thương mại. Trung Quốc phản đối mạnh mẽ hành động này" - tuyên bố của bộ này nhấn mạnh.

Hàn Quốc cũng là nạn nhân bởi 2 hãng Samsung và LG là những nhà cung cấp sản phẩm máy giặt chính cho thị trường Mỹ. Bộ Thương mại Hàn Quốc tuyên bố sẽ khiếu nại lên WTO.

Bộ trưởng Thương mại Hàn Quốc Kim Hyun-chong chỉ trích Washington vi phạm các quy định thương mại quốc tế và tin rằng Seoul sẽ chiến thắng nếu vụ việc được đưa ra phân xử tại WTO. Không dừng lại ở đó, quan chức này nói sẽ bắt tay với các nước chịu ảnh hưởng khác để chống lại hành vi bảo hộ thương mại.

Một trong những đồng minh sáng giá của Hàn Quốc trong cuộc chiến này có lẽ là Mexico, quốc gia khẳng định sẽ tận dụng tất cả nguồn lực pháp lý sẵn có để đáp trả quyết định của Mỹ.

Sự phản đối cũng đến từ bên trong nước Mỹ. Hiệp hội Ngành công nghiệp năng lượng mặt trời Mỹ cảnh báo việc đánh thuế sẽ làm trì hoãn hoặc hủy bỏ các khoản đầu tư trị giá nhiều tỉ USD vào lĩnh vực này, trong lúc đe dọa khiến 23.000 việc làm bị mất trong năm nay. Trong khi đó, 2 công ty Samsung, LG gọi động thái đánh thuế khiến người tiêu dùng chịu thiệt hại không nhỏ bởi giá sản phẩm tăng và có ít lựa chọn hơn.