Nghị sĩ lưỡng đảng thảo nghị quyết ngăn Trump tái tranh cử

Hai thượng nghị sĩ Dân chủ và Cộng hòa soạn nghị quyết khiển trách Trump vì vụ bạo loạn Đồi Capitol, có thể thêm điều khoản ngăn ông tái cử.

Dự thảo nghị quyết do thượng nghị sĩ Tim Kaine của đảng Dân chủ và Susan Collins thuộc phe Cộng hòa cùng khởi xướng, khiển trách cựu tổng thống Donald Trump vì đã kích động vụ bạo loạn ngày 6/1 nhắm vào tòa nhà quốc hội Mỹ.

Đây là một nỗ lực lưỡng đảng tách biệt với phiên tòa luận tội cựu tổng thống Mỹ. Tuy nhiên, nó không phải là một dự thảo nghị quyết khiển trách bình thường, bởi có thể ngăn Trump tái tranh cử trong tương lai.

Trump chỉ trích truyền thông trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng vào cuối tháng 11/2020. Ảnh: Reuters.

Theo thượng nghị sĩ Dân chủ Chris Coons, hai đồng nghiệp Kaine và Collins muốn đưa vào nghị quyết "các yếu tố của Tu chính án 14" có thể cấm Trump đảm nhiệm chức vụ trong bộ máy chính quyền tương lai.

"Điều này khiến tôi quan tâm và là thứ mà tôi muốn xem xét. Điều cần thiết là chúng ta phải tìm ra người chịu trách nhiệm cho các sự kiện ngày 6/1", ông nói.

Nghị quyết này có thể là một cách để quốc hội Mỹ ngăn Trump quay lại chính trường vào năm 2024, trong bối cảnh nỗ lực luận tội ông đang đứng trước thách thức lớn.

Trong cuộc bỏ phiếu ngày 25/1, có đến 45 thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa cho rằng phiên tòa luận tội cựu tổng thống là đi ngược lại hiến pháp Mỹ. Chỉ có 5 thượng nghị sĩ đảng này, trong đó có bà Collins, cho rằng nỗ lực này phù hợp với hiến pháp.

Để kết tội Trump "kích động bạo loạn", điều khoản luận tội do Hạ viện trình bày cần nhận được tối thiểu 67 phiếu thuận trong phiên xét xử ở Thượng viện Mỹ.

Nghị quyết khiển trách không có sức mạnh hành pháp, nhưng vẫn là hình thức kỷ luật quyền lực mà cả Hạ viện lẫn Thượng viện có thể dùng đến nhằm ngăn Trump tái tranh cử. Trong khi phiên tòa luận tội cần đến 2/3 phiếu thuận, nghị quyết khiển trách chỉ cần mức tán thành quá bán tại quốc hội.

Khoản 3 của Tu chính án thứ 14 quy định không ai được đảm nhiệm chức vụ trong bộ máy công quyền nếu họ tham gia vào "cuộc bạo loạn hoặc nổi loạn" chống lại Mỹ. Nó được ban hành sau Nội chiến để ngăn quân miền Nam nắm giữ các chức vụ trong chính quyền.

Theo thượng nghị sĩ Tim Kaine, nghị quyết khiển trách Trump nếu thành công sẽ giúp nước Mỹ nhanh chóng giải quyết vấn đề và tập trung vào những ưu tiên khác như ứng phó đại dịch Covid-19 và phê duyệt gói giải cứu kinh tế mới.

Trung Nhân (Theo ABC News)