Từ 1/1/2026, hình thức thuế khoán sẽ bị bãi bỏ, hơn 5 triệu hộ và cá nhân kinh doanh sẽ chuyển sang cơ chế tự kê khai, nộp thuế.
Các hộ kinh doanh được khuyến cáo phải làm những việc này ngay từ bây giờ để kịp thích ứng với chính sách mới.
Rà soát doanh thu để xác định nhóm hộ kinh doanh
Các hộ kinh doanh cần rà soát doanh thu năm 2025 và ước tính doanh thu năm 2026 để xác định thuộc nhóm nào. Đây là căn cứ quan trọng để chọn phương pháp tính thuế phù hợp.
Cơ quan quản lý dự kiến chia hộ kinh doanh thành 4 nhóm theo doanh thu hàng năm. Nhóm 1 là hộ có doanh thu hàng năm dưới 500 triệu đồng/năm - ngưỡng chịu thuế mới áp dụng từ năm 2026. Những hộ này không phải chịu thuế VAT, thu nhập cá nhân nhưng cần kê khai doanh thu mỗi năm một lần.
Nhóm 2 là hộ có doanh thu từ 500 triệu đến dưới 3 tỷ đồng/năm, việc kê khai chia làm hai kịch bản. Kịch bản 1, doanh thu đến cuối năm vượt ngưỡng này, họ sẽ khai số thực tế và nộp khoản phát sinh vào ngày 31/1/2027. Kịch bản 2, doanh thu vượt 500 triệu đồng ngay trong nửa đầu năm, thời điểm kê khai rơi vào ngày 30/6 hoặc 30/7/2026, tương tự cách xử lý với hộ mới bắt đầu kinh doanh.
Nhóm này vẫn được phép chọn cách tính thuế tỷ lệ trên doanh thu. Họ được giảm trừ 500 triệu đồng (ngưỡng doanh thu chịu thuế) trước khi tính thuế.
Nhóm 3 có mức doanh thu mỗi năm từ 3 đến dưới 50 tỷ đồng và nhóm 4 là trên 50 tỷ đồng. Nhóm này chỉ được chọn cách tính thuế TNCN trên lãi (doanh thu - chi phí). Họ cần chuẩn bị chứng từ liên quan đến hàng hóa mua vào, các khoản chi cho sản xuất kinh doanh như thuê mặt bằng, nhân công...
Với các hộ mới bắt đầu kinh doanh từ 2026, thời điểm kê khai được áp dụng linh hoạt. Nếu hoạt động từ đầu năm, hộ kê khai vào tháng 7/2026, còn bắt đầu cuối năm, thời hạn lùi sang tháng 1/2027.
Hộ kinh doanh cần rà soát doanh thu để xác định nhóm hộ kinh doanh. (Ảnh minh họa)
Kiểm kê hàng tồn kho
Các hộ kinh doanh có doanh thu vượt ngưỡng chịu thuế cần kiểm kê hàng tồn kho tại thời điểm chuyển đổi, nhằm bảo đảm số liệu đầy đủ, minh bạch khi thực hiện kê khai theo cơ chế mới.
Với hộ kinh doanh có doanh thu từ 3 tỷ đồng trở nên, áp dụng phương pháp tính thuế doanh thu trừ chi phí, hàng tồn kho trở thành yếu tố quan trọng trong việc xác định chi phí.
Nhóm có doanh thu thấp hơn mức này và tính thuế trên doanh thu, hàng tồn kho không phải là yếu tố xác định số thuế phải nộp. Tuy nhiên, hộ kinh doanh vẫn cần kiểm kê để chứng minh tính hợp pháp của hàng hóa bán ra.
Đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử
Những hộ kinh doanh có doanh thu dự kiến từ 1 tỷ đồng trở lên bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử.
Các chuyên gia khuyến nghị, hộ kinh doanh (kể cả đang áp dụng thuế khoán) nên đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử sớm để làm quen, khi chính thức áp dụng có thể chủ động và vận hành trơn tru.
Chuẩn bị sổ sách kế toán
Các hộ kinh doanh có doanh thu dự kiến thuộc diện phải nộp thuế (500 triệu đồng trở lên) cần chuẩn bị sổ sách kế toán phù hợp với phương pháp tính thuế dự kiến áp dụng.
Thay đổi thông tin đăng ký kinh doanh, đăng ký thuế
Nếu có thay đổi về phương pháp tính thuế so với hiện tại, hộ kinh doanh cần thực hiện điều chỉnh thông tin đăng ký kinh doanh và đăng ký thuế thông qua cơ chế một cửa liên thông hoặc trực tiếp tại cơ quan thuế.
Hộ kinh doanh cần thực hiện điều chỉnh thông tin đăng ký kinh doanh và đăng ký thuế. (Ảnh minh họa)
Đăng ký tài khoản ngân hàng riêng cho hoạt động kinh doanh
Tại dự thảo Nghị định quy định về khai, tính, khấu trừ và nộp thuế, sử dụng hóa đơn điện tử đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, Bộ Tài chính đề xuất hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có trách nhiệm thông báo cho cơ quan thuế tất cả các số tài khoản liên quan đến sản xuất, kinh doanh.
Vì thế, hộ kinh doanh cần mở hoặc chỉ định tài khoản ngân hàng riêng phục vụ hoạt động kinh doanh và khai báo với cơ quan thuế từ đầu năm 2026. Tài khoản này có thể đứng tên chủ hộ hoặc các thành viên (có tên trên giấy phép). Việc này cần hoàn tất ngay trong tháng 12 để tránh những rủi ro có thể phát sinh.
Kê khai thuế theo đúng mẫu tờ khai
Các hộ kinh doanh cần thực hiện kê khai thuế theo đúng mẫu tờ khai, phù hợp với phương pháp tính thuế và lĩnh vực hoạt động, có thể sử dụng ứng dụng eTax Mobile để thực hiện thuận tiện, đúng quy định.
