Phát biểu của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình được đưa ra trong bối cảnh BRICS đang thúc đẩy việc mở rộng.
Reuters trích dẫn nguồn tin từ truyền thông nhà nước Trung Quốc, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cho biết ông ủng hộ việc Kazakhstan gia nhập khối BRICS. Thông báo này được đưa ra trong bối cảnh nhóm các quốc gia đang phát triển này cân nhắc mở rộng số lượng thành viên nhằm thay đổi trật tự thế giới vốn do phương Tây thống trị.
Phát biểu với báo chí cùng Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev sau cuộc gặp tại thủ đô của quốc gia Trung Á này, ông Tập khuyến khích Kazakhstan “đảm nhận vai trò là một cường quốc tầm trung trên trường quốc tế và đóng góp cho hoạt động quản trị toàn cầu”, đồng thời tán thành việc gia nhập BRICS của Astana.
Ông Tập hiện đang ở Kazakhstan để tham dự cuộc họp nguyên thủ quốc gia thuộc sự kiện Shanghai Cooperation Organization từ ngày 3-4/7. Trong cuộc gặp với Tổng thống Tokayev, Trung Quốc và Kazakhstan cũng đồng ý đẩy mạnh hơn nữa hoạt động thương mại giữa 2 nước.
Theo dữ liệu từ công cụ COMTRADE của Liên hợp quốc, dầu thô và khí đốt chiếm phần lớn xuất khẩu của Kazakhstan sang Trung Quốc vào năm ngoái, với giá trị đạt 3,8 tỷ USD và 1,5 tỷ USD. Do đó, ông Tập và ông Tokayev đã đồng ý đưa ra những biện pháp để đảm bảo sự cam kết lâu dài, an toàn và ổn định của đường ống dẫn dầu thô giữa 2 quốc gia. Đường ống khí đốt tự nhiên Trung Quốc - Trung Á kéo dài từ Tân Cương đến Turkmenistan.
Ngoài ra, 2 nhà lãnh đạo cũng cam kết tăng cường hợp tác trong lĩnh vực năng lượng sạch, bao gồm năng lượng gió, mặt trời và hạt nhân. Các doanh nghiệp của Trung Quốc đã đầu tư 9,5 tỷ USD vào Kazakhstan kể từ khi ông Tập lần đầu tiên đề xuất Sáng kiến Vành đai và Con đường vào năm 2013 với quốc gia Trung Á. Hầu hết các dự án thuộc Sáng kiến đều nằm trong lĩnh vực dầu khí hoặc năng lượng hạt nhân.
Kazakhstan là nước xuất khẩu dầu thô lớn thứ 10 trên toàn cầu, sở hữu 3% tổng trữ lượng dầu của thế giới và là nước khai thác dầu lớn thứ 3 ở vùng Caspian, sau Nga và Iran.
Kazakhstan xuất khẩu hơn 70% sang EU và mỗi năm cung cấp 67 triệu tấn dầu cho châu Âu thông qua Nga. Do đó, nước này là nhà cung cấp lớn thứ 3 ngoài OPEC của khối.
Trung Quốc và Nga đang thúc đẩy việc mở rộng khối BRICS, bao gồm cả các thành viên Brazil, India và South Africa. Đây là từ được nhà kinh tế trưởng Jim O’Neill của Goldman Sachs đặt ra vào năm 2001. BRICS ban đầu được thành lập với sự tham gia của 4 quốc gia vào năm 2009 và Nam Phi gia nhập vào 1 năm sau đó.
Tháng 8 năm ngoái, BRICS đã đồng ý kết nạp Ả Rập Saudi, Iran, Ethiopia, Ai Cập và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE). Tuy nhiên, Ả Rập Saudi vẫn chưa gia nhập khối. Argentina cũng từng lên kế hoạch gia nhập nhưng Tổng thống Javier Milei quyết định huỷ bỏ ngay sau khi nhậm chức vào tháng 12.
