Vì sao nhiều người không thể rời Zalo dù lo ngại quyền riêng tư?

Trong nhiều năm qua, Zalo đã xây dựng được độ phủ rất lớn tại Việt Nam. Với gần 80 triệu người dùng thường xuyên mỗi tháng, ứng dụng này hiện diện trong hầu hết các mối quan hệ từ cá nhân đến công việc.

Zalo không chỉ là nơi nhắn tin với người thân, bạn bè mà còn là kênh trao đổi chính của nhiều cơ quan, doanh nghiệp, lớp học, các tổ chức dân sinh, thậm chí cả các dịch vụ công. Ở nhiều nơi, việc có sử dụng Zalo hay không gần như quyết định khả năng tham gia các hoạt động chung của cộng đồng.

Chính độ phủ này tạo ra một hiệu ứng mạng lưới rất mạnh. Khi tất cả đều ở trên Zalo, việc rời đi không đơn thuần là xóa một ứng dụng, mà là tự tách mình khỏi một mạng lưới liên lạc đã trở thành mặc định.

Nhiều người thừa nhận rằng họ không thực sự yên tâm với các điều khoản mới, nhưng lại không thể bỏ Zalo vì mọi thông tin công việc, nhóm dự án, thông báo nội bộ đều nằm ở đây. Việc rời đi có thể đồng nghĩa với bỏ lỡ thông tin quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến công việc và sinh hoạt hằng ngày.

Dù có nhiều sự lựa chọn khác, nhưng Zalo vẫn là nền tảng liên lạc chính của phần lớn người dùng Việt Nam.

Bộ điều khoản mới của Zalo càng làm rõ nghịch lý này. Theo nội dung cập nhật, người dùng buộc phải chấp nhận các quy định mới liên quan đến việc thu thập và xử lý dữ liệu cá nhân, nếu không muốn tài khoản bị hạn chế, thậm chí bị xóa sau một thời gian nhất định.

Cách thiết kế lựa chọn theo hướng đồng ý hoặc ngừng dùng, khiến nhiều người cảm thấy bị đặt vào thế khó. Trong bối cảnh Zalo đã trở thành kênh liên lạc chủ lực, lựa chọn ngừng sử dụng trên thực tế là rất khó thực hiện.

Những lo ngại về quyền riêng tư không phải là không có cơ sở. Điều khoản mới mở rộng phạm vi dữ liệu mà Zalo có thể thu thập và xử lý, bao gồm nhiều loại thông tin cá nhân và hành vi sử dụng.

Đặc biệt, việc yêu cầu người dùng cung cấp hình ảnh giấy tờ tùy thân để xác thực danh tính làm dấy lên câu hỏi về mức độ cần thiết và tính tương xứng giữa mục đích cung cấp dịch vụ và lượng dữ liệu nhạy cảm được thu thập.

Trong bối cảnh Việt Nam đã có khung pháp lý về bảo vệ dữ liệu cá nhân, nhiều chuyên gia cho rằng yếu tố tự nguyện trong việc đồng ý cung cấp dữ liệu cần được nhìn nhận thận trọng khi người dùng gần như không có lựa chọn thay thế khả thi.

Tuy nhiên, từ góc nhìn hành vi người dùng, nỗi lo về dữ liệu cá nhân thường mang tính trừu tượng và dài hạn, trong khi cái giá phải trả nếu rời Zalo lại rất cụ thể và tức thời.

Mất nhóm công việc, gián đoạn liên lạc, bỏ lỡ thông báo, đó là những thiệt hại có thể nhìn thấy ngay. Chính sự so sánh này khiến phần lớn người dùng lựa chọn tiếp tục sử dụng, dù trong lòng vẫn tồn tại cảm giác bất an.

Một yếu tố khác khiến việc rời Zalo ngày càng khó là chiến lược xây dựng hệ sinh thái của nền tảng này. Zalo đang từng bước hợp nhất tài khoản người dùng vào mô hình Zalo ID, kết nối nhắn tin, tiện ích, mini app, dịch vụ khách hàng và các tính năng khác trong cùng một hệ thống danh tính số. Khi càng nhiều hoạt động cá nhân và công việc được tập trung vào một tài khoản duy nhất, chi phí để chuyển sang nền tảng khác càng trở nên cao hơn.

Thực tế cho thấy, câu chuyện Zalo không còn chỉ là câu chuyện của một ứng dụng nhắn tin. Nó đã trở thành bài toán về sự phụ thuộc nền tảng trong đời sống số. Khi một nền tảng đạt đến mức trở thành “hạ tầng xã hội”, lựa chọn rời bỏ không còn là quyết định cá nhân đơn giản, mà trở thành vấn đề mang tính hệ thống.

Trong bối cảnh đó, việc bảo đảm quyền riêng tư của người dùng không chỉ là trách nhiệm của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ, mà còn là câu hỏi lớn đối với quản lý nền tảng và chính sách bảo vệ dữ liệu trong kỷ nguyên số.

https://vtcnews.vn/vi-sao-nhieu-nguoi-khong-the-roi-zalo-du-lo-ngai-quyen-rieng-tu-ar995863.html