Xuất khẩu gạo năm 2026 sẽ khởi sắc?

Bộ Công Thương tổ chức hội nghị kinh doanh xuất khẩu gạo nhằm đánh giá tình hình kinh doanh xuất khẩu gạo năm 2025, định hướng các giải pháp thúc đẩy xuất khẩu gạo trong thời gian tới.

Phát biểu tại hội nghị, ông Nguyễn Anh Sơn- Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết, xuất khẩu gạo đang đối mặt với một số khó khăn. Cụ thể là tình trạng bất ổn an ninh, chính trị leo thang tại một số quốc gia, khu vực; tỷ lệ lạm phát tuy đã giảm nhưng vẫn ở mức cao; thương mại, đầu tư toàn cầu phục hồi chậm, nhiều nền kinh tế lớn tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ thắt chặt… tạo áp lực lớn lên thị trường tài chính, tiền tệ, tỷ giá tại các nước đang phát triển.

Bên cạnh đó, nhu cầu tiêu dùng và các hoạt động kinh tế vẫn ở mức thấp; Chính sách bảo hộ xuất hiện trở lại ở nhiều nước dưới các hình thức khác nhau; Các nước phát triển càng ngày càng quan tâm nhiều đến các vấn đề an toàn cho người tiêu dùng, phát triển bền vững, chống biến đổi khí hậu, từ đó dựng lên những tiêu chuẩn và quy định mới với các sản phẩm nhập khẩu.

Xuất khẩu gạo Việt Nam sụt giảm đáng kể do các thị trường nhập khẩu lớn là Philippines và Indonesia tạm dừng nhập khẩu gạo đến hết năm 2025.

Theo số liệu thống kê sơ bộ của cơ quan Hải quan, trong 11 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu gạo đạt hơn 7,53 triệu tấn gạo với trị giá trên 3,85 tỷ USD, giá xuất khẩu bình quân đạt 511,09 USD/tấn; giảm 10,9% về lượng và giảm 27,4% về trị giá so với cùng kỳ năm 2024 - năm xuất khẩu gạo cao nhất từ trước tới nay.

Một số thị trường ghi nhận sự sụt giảm so với cùng kỳ như: Indonesia (giảm gần 96,38%), Malaysia (giảm 32,5%).

Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, lượng gạo xuất khẩu gia tăng tại các thị trường Ghana (tăng 52,64%), Trung Quốc (tăng 165,14%), Bangladesh (tăng gấp 238,48 lần) và Senegal (tăng khoảng 73 lần)… Dù tổng lượng nhập khẩu ở các thị trường này chưa cao nhưng đã bù đắp cho sự sụt giảm của các thị trường Indonesia, Cuba, Malaysia...

Về chủng loại gạo xuất khẩu của Việt Nam, tính đến tháng 10 năm 2025 tập trung vào các loại gạo trắng chất lượng cao, gạo thơm các loại với tổng lượng gạo xuất khẩu chiếm 69% tổng lượng gạo xuất khẩu tính đến tháng 10 năm 2025.

Đồng quan điểm trên, đại diện Hiệp hội Lương thực Việt Nam cũng nhận định, sự tăng trưởng ở các thị trường châu Phi cùng với đà phục hồi của thị trường Trung Quốc đã góp phần bù đắp phần lớn sụt giảm tại thị trường Philippines, Indonesia, Malaysia …

Phân tích các yếu tố thuận lợi cũng như khó khăn trong công tác xuất khẩu gạo hiện nay và dự báo trong thời gian tới, ông Lê Thanh Tùng – Phó Chủ tịch, Tổng thư ký Hiệp hội ngành hàng lúa gạo Việt Nam kiến nghị, cần xác định lúa gạo là hàng hóa đặc biệt cần được theo dõi chặt chẽ vừa đảm bảo tiêu thụ trong nước và an ninh lương thực vừa đáp ứng nhu cầu xuất khẩu có hiệu quả.

Bên cạnh đó, cần liên kết xây dựng một vùng nguyên liệu ổn định đáp ứng yêu cầu an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc, ổn định chất lượng, xây dựng thương hiệu; Xác định sản xuất đáp ứng theo yêu cầu, tiêu chuẩn và số lượng của các quốc gia nhập khẩu.

“Hiệp hội Lương thực Việt Nam và các doanh nghiệp thành viên hợp tác với hiệp hội ngành hàng lúa gạo Việt Nam xây dựng thí điểm một số vùng nguyên liệu đạt chuẩn theo tiêu chí của đề án 1 triệu ha; các doanh nghiệp ủng hộ, tích cực tham gia xây dựng vùng nguyên liệu theo Đề án "Phát triển bền vững một triệu héc-ta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030"- ông Lê Thanh Tùng nói.

Theo đại diện Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), năm 2026, dự kiến sản lượng sản xuất gạo của cả nước năm 2026 khoảng 43 triệu tấn, giảm khoảng 0,2 triệu ha so với năm 2025 do giảm diện tích gieo trồng tại các mùa vụ.

Đại diện Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật kiến nghị các địa phương tập trung khôi phục sản xuất sau ảnh hưởng thiên tai, tập trung sản xuất vụ Đông Xuân năm 2025 – 2026, đảm bảo diện tích gieo trồng, cơ cấu giống, thời vụ. Đồng thời, các địa phương đẩy mạnh triển khai Đề án phát triển bền vững 01 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030 và phát triển tiêu thụ, thúc đẩy xuất khẩu sản phẩm gạo này.

Nhận định về thị trường xuất khẩu năm 2026, ông Trần Quốc Toản – Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu cho hay, xuất khẩu gạo năm 2026 sẽ chịu tác động từ các yếu tố. Trong đó, Philippines dự kiến quay trở lại nhập khẩu từ tháng 01 năm 2026 mặc dù có sự thay đổi về thuế nhập khẩu gạo và có khả năng thay đổi quy định về nhập khẩu gạo nhưng là yếu tố thúc đẩy xuất khẩu gạo của Việt Nam trong năm 2026.

Sự quay trở lại nhập khẩu từ các thị trường truyền thống: Trung Quốc, Bangladesh, châu Phi… và tín hiệu thị trường từ các thỏa thuận thương mại gạo giữa Việt Nam và các nước.

Ngoài ra, chất lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam cũng ngày càng được nâng cao gia tăng khả năng cạnh tranh gạo Việt Nam trên thị trường thế giới. Đây là các yếu tố tích cực thúc đẩy xuất khẩu gạo trong năm tới.

Để xuất khẩu gạo đạt kết quả tích cực hơn, ông Ngô Chung Khanh – Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương) khuyến nghị doanh nghiệp Việt Nam cần tận dụng các ưu đãi từ các FTA mang lại, chú trọng tới các thị trường lớn, giá trị cao và tập trung phát triển thương hiệu gạo riêng tại thị trường các FTA.

Đại diện Thương vụ Việt Nam tại tại Philippines đề nghị thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo cần thận trọng trong giao dịch, đàm phán hợp đồng với doanh nghiệp Philippines trong điều kiện Philippines vẫn đang tạm ngừng nhập khẩu mặc dù nhiều nguồn thông tin đưa tin tháng 01 năm 2026 Chính phủ Philippines nhập khẩu trở lại.

Bên cạnh đó, thương nhân chú trọng vào đảm bảo chất lượng đối với gạo xuất khẩu, kiểm dịch, mẫu mã, bao bì, tìm hiểu thông tin cụ thể về doanh nghiệp nhập khẩu, tập quán thanh toán để đảm bảo xuất khẩu mang lại hiệu quả xuất khẩu.

https://anninhthudo.vn/xuat-khau-gao-nam-2026-se-khoi-sac-post632289.antd