Đội tuyển Việt Nam cay đắng rời Asian Cup 2023 ngay từ vòng bảng trong khi hai kình địch ở Đông Nam Á, Thái Lan và Indonesia đều đi tiếp. Cả hai đều có sự lột xác ngoạn mục ở giải đấu tại Qatar, nhưng liệu bóng đá Việt Nam có thể học hỏi gì từ họ hay không?
- Thái Lan chơi ấn tượng tại Asian Cup, HLV Ishii muốn dự World Cup
- Tuyển Thái Lan bất bại, lập kỷ lục Đông Nam Á ở Asian Cup 2023
Asian Cup 2023 là giải đấu mà người hâm mộ Việt Nam rất chờ đợi và hy vọng. Lý do vì họ đang bắt đầu có niềm tin vào tân HLV Troussier. Sau 9 tháng cầm quân, chiến lược gia người Pháp tự tin giúp đội bóng áo đỏ tạo ra lối chơi mới, chủ động và bài bản hơn. Ông phần nào thể hiện điều đó qua các trận đầu tiên của vòng loại World Cup 2026, nơi đội tuyển Việt Nam thắng Philippines 2-0 và chỉ thua Iraq 0-1 đúng vào phút bù giờ cuối cùng. Màn trình diễn tốt trước Philippines và Iraq giúp người hâm mộ nhanh chóng quên đi 3 thất bại liên tiếp trước đó. Trong chuyến tập huấn vào tháng 10/2023, đội tuyển Việt Nam lần lượt thua Trung Quốc, Uzbekistan và Hàn Quốc. Đó là thời điểm HLV Troussier bắt đầu chịu áp lực, cho dù phần lớn giới mộ điệu vẫn kiên nhẫn chờ đợi ông.
Hy vọng càng nhiều, thất vọng càng lớn. Ban đầu, niềm tin của người hâm mộ tưởng như được đền đáp khi tuyển Việt Nam ra quân ấn tượng trước Nhật Bản. Cho dù thua 2-4, nhưng đội bóng áo đỏ đã ghi 2 bàn vào ứng cử viên vô địch hàng đầu của giải. Đỗ Hùng Dũng và các đồng đội cũng có những tình huống phối hợp tốt, cầm bóng chắc chắn.
Thế nhưng, ác mộng đến ngay sau đó khi đội tuyển Việt Nam thua đối thủ trực tiếp Indonesia và bị loại sớm. Mọi chuyện càng cay đắng hơn cho người hâm mộ Việt Nam khi Indonesia đi tiếp nhờ chiến thắng này. Đại kình địch khác của chúng ta, Thái Lan thậm chí vượt qua vòng bảng thuyết phục hơn cho dù mới thay HLV chưa đầy 2 tháng.
Sự lột xác của Indonesia và Thái Lan tại Asian Cup 2023 mang đến cho bóng đá Việt Nam nhiều bài học lớn. Dù vậy, áp dụng những bài học đó vào thực tế lại không hề đơn giản.
Nền tảng vững chắc của Thái Lan
Đội tuyển Thái Lan thay đổi chóng mặt trong thời gian ngắn chỉ bằng một thao tác: thay HLV trưởng. “Voi chiến” thiếu một loạt ngôi sao lớn ở Asian Cup 2023, bao gồm Chanathip, Teerasil Dangda và Ekanit Panya nhưng họ còn chơi hay hơn. HLV Masatada Ishii chính thức ký hợp đồng vào ngày 22/11/2023 và triệu tập cầu thủ lần đầu tiên sau đó 1 tháng. Thời gian làm việc thực sự của ông với các cầu thủ Thái Lan trước Asian Cup 2023 có lẽ chỉ hơn 2 tuần, nhưng ông lập tức giúp họ chơi bóng ở đẳng cấp rất cao, vượt xa đội bóng của HLV Mano Polking trước đây.
Tài năng của HLV Masatada Ishii là điều không thể phủ nhận ở thời điểm này. Thái Lan đánh bại Kyrgyzstan đầy thuyết phục trước khi cầm hòa 2 đối thủ mạnh hơn là Oman và Saudi Arabia. Ở trận cuối cùng của vòng bảng với Saudi Arabia, HLV Masatada Ishii thậm chí thay mới toàn bộ đội hình xuất phát.
Tìm được một HLV giỏi và phù hợp không phải điều đơn giản. Thành công của Thái Lan nằm ở nền tảng vững chắc của họ. Nền bóng đá Thái Lan vốn là số 1 Đông Nam Á và họ đã theo đuổi mục tiêu hướng ra châu lục từ lâu. Thái League được đầu tư và phát triển mạnh mẽ. Bằng chứng rõ nét nhất là việc Bangkok United vượt qua cả Jeonbuk Hyundai Motors để giành ngôi đầu bảng tại Cúp C1 châu Á. Để học hỏi điều này, bóng đá Việt Nam cần thời gian và chiến lược đúng đắn.
Trong khoảng 10 năm trở lại đây, các ngôi sao của Thái Lan cũng lần lượt xuất ngoại sau khi tỏa sáng ở Thái League, từ Chanathip, Theerathon Bunmathan, Supachok Sarachat cho đến Ekanit Panya. Điểm đến yêu thích của họ là Nhật Bản, nơi có phong cách bóng đá tương đồng. Họ xuất ngoại với mục đích cải thiện chuyên môn rất rõ ràng. Ekanit Panya đã xin rút lui khỏi Asian Cup 2023 để hội quân sớm và đảm bảo cơ hội ở Urawa Red Diamonds. Đó là điều mà các cầu thủ Việt Nam không làm được. Hầu hết ngôi sao Việt Nam khi xuất ngoại đều không biết lượng sức mình, không có mục tiêu cụ thể và kết cục là luôn luôn thất bại. Đây là vấn đề mà bóng đá Việt Nam có thể sửa sai lập tức, nhưng việc can thiệp mạnh vào lựa chọn cá nhân của các cầu thủ là điều không đơn giản.
Nhập tịch như Indonesia
Indonesia đã gắn bó với HLV Shin Tae-yong từ năm 2020 và có những cải thiện trông thấy trong những năm gần đây. Tuy nhiên, họ chỉ lột xác ở Asian Cup 2023 nhờ vào chính sách nhập tịch mạnh mẽ của Liên đoàn Bóng đá Indonesia (PSSI).
Đội tuyển Indonesia có độ tuổi trung bình trẻ nhất Asian Cup 2023 (22,5 tuổi), nhưng họ lại sở hữu nhiều cầu thủ gốc châu Âu. HLV Shin Tae-yong mang đến Qatar 7 cầu thủ nhập tịch, bao gồm Justin Hubner, Rafael Struick, Ivar Jenner, Sandy Walsh, Shayne Pattynama, Jordi Amat và Marc Klok. Trong đó, Hubner, Jenner, Struick đều tròn 20 tuổi và sinh ra tại Hà Lan.
Gần đây, Hubner từng gây tiếng vang khi xuất hiện trong đội hình Wolves thi đấu với Arsenal ở Ngoại hạng Anh. Cho dù không được vào sân, nhưng chỉ riêng việc được đăng ký cũng cho thấy tiềm năng của hậu vệ đa năng này lớn đến đâu.
Có thể thấy ý tưởng của Indonesia rất rõ ràng. Họ tìm kiếm các tài năng trẻ ít nhiều có gốc gác Indonesia trên khắp thế giới, tuyển chọn và nhập tịch những người xuất sắc nhất. Cách làm này giúp họ rút ngắn thời gian để thu hẹp khoảng cách với các đội bóng lớn ở khu vực như Việt Nam và Thái Lan.
Đây là phương án mà Việt Nam có thể nghiên cứu học hỏi, đặc biệt khi chúng ta phần nào thành công với Nguyễn Filip.
Theo đuổi chiến lược đúng đắn
Trong khoảng 5 năm qua, Thái Lan đã nhiều lần khủng hoảng nghiêm trọng. Trong đó, nỗi đau lớn nhất của họ là mất chức vô địch AFF Cup 2018 vào tay Việt Nam và không thể lọt vào vòng loại thứ 3 World Cup 2022. Đây là giai đoạn mà Thái Lan đi sai hướng khi đặt niềm tin vào HLV Milovan Rajevac.
HLV người Serbia có hồ sơ khá hoành tráng, nhưng thiếu kinh nghiệm ở Thái Lan. Phong cách chiến thuật của ông cũng hoàn toàn trái ngược với những gì người Thái Lan theo đuổi. Để sửa sai, “Voi chiến” chơi lớn mời về Akira Nishino. Rất khó đánh giá Akira Nishino thành công hay thất bại, khi ông đến đúng vào thời điểm đại dịch COVID-19 bùng phát.
Sau khi Akira Nishino tự ý ở lại Nhật Bản, Thái Lan bổ nhiệm Mano Polking và lập tức lấy lại vị thế ở Đông Nam Á với 2 chức vô địch liên tiếp. Đây là lúc bản sắc của họ được khôi phục. Polking từng gây ấn tượng mạnh cùng Bangkok United ở Thái League và không mất nhiều thời gian để “chữa cháy”. Tương tự như vậy là Masatada Ishii.
Đây là điều mà Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) cần học hỏi. Ngay cả khi HLV Troussier thất bại và phải ra đi, VFF vẫn cần kiên trì theo đuổi chiến lược đã đề ra, miễn là nó phù hợp với bóng đá Việt Nam.
