Lý Liên Kiệt, Ngô Kinh và Chân Tử Đan có chung sư phụ là Ngô Bân, huấn luyện viên võ thuật có ảnh hưởng lớn với điện ảnh Hoa ngữ.
Điện ảnh Trung Quốc có 2 bậc thầy đào tạo ra những diễn viên võ thuật hàng đầu. Ở Hong Kong (Trung Quốc) có Vu Chiêm Nguyên là sư phụ của nhóm Thất Tiểu Phúc (gồm Hồng Kim Bảo, Thành Long, Nguyên Bưu, Nguyên Khuê, Nguyên Hoa, Nguyên Vũ, Nguyên Thái). Điện ảnh đại lục có Ngô Bân - biệt danh "bố già kungfu".
Ngô Bân chính là sư phụ của 3 cao thủ nổi tiếng là Lý Liên Kiệt, Ngô Kinh và Chân Tử Đan. Cả 3 đệ tử này đều được coi là người "nâng tầm nửa bầu trời phim võ thuật Trung Quốc” - theo bình luận của trang Global People.
“Bố già kungfu” Ngô Bân là ai?
Ngô Bân sinh năm 1937 tại Hồ Châu, Chiết Giang. Từ nhỏ ông đã luyện Đạn Thoái, Lục Hợp Quyền. Năm 1959, ông thi đỗ khoa Võ thuật Đại học Thể dục Thể thao Bắc Kinh. Ban đầu ông tập cử tạ, sau đó theo thầy Trương Văn Quảng, một trong những đại sư võ thuật nổi tiếng nhất Trung Quốc, luyện Tra Quyền.
Ngô Bân được phong cấp bậc cao nhất trong võ thuật Trung Quốc: cửu đẳng
Năm 1963, sau khi tốt nghiệp khoa Võ thuật Đại học Thể dục Thể thao Bắc Kinh, Ngô Bân được phân công về Trường Thể thao Thiếu niên Nghiệp dư ở Bắc Kinh.
Khi làm việc tại Viện Nghiên cứu Võ thuật Trung Quốc, Ngô Bân dốc sức thống nhất quy tắc thi đấu, đặt nền móng cho wushu trở thành môn thi đấu chính thức tại Á vận hội Bắc Kinh 1990. Cả đời gắn bó với võ thuật, Ngô Bân nói: “Võ thuật không chỉ là môn thể thao cường thân kiện thể, mà còn là báu vật văn hóa truyền thống chứa đựng tình yêu nước và tinh thần dân tộc".
Năm 1995, trong hoạt động "Bách kiệt võ lâm Trung Hoa" do Hiệp hội Võ thuật quốc gia Trung Quốc tổ chức, Ngô Bân được bình chọn là một trong "Mười huấn luyện viên võ thuật hàng đầu".
Trong đời Ngô Bân đã đào tạo nên nhiều đệ tử nổi tiếng, trong đó phải kể tới 3 diễn viên võ thuật lừng lẫy Lý Liên Kiệt, Chân Tử Đan và Ngô Kinh.Năm 1971, cậu bé 8 tuổi Lý Liên Kiệt bắt đầu bái Ngô Bân làm thầy. Suốt hơn nửa thế kỷ, tình sư đồ của hai người thân thiết như cha con.
Lý Liên Kiệt được Ngô Bân phát hiện
Tương truyền vào năm năm 1970, khi đang làm huấn luyện viên tại Trường thể thao nghiệp dư Thập Sát Hải Bắc Kinh, Ngô Bân nhận ra mấy năm trước mình “đi nhầm đường”. Trước đây ông toàn tuyển học sinh trung học, một tuần chỉ luyện được 2-3 buổi, đến lớp 9, lớp 12 thì các em bận thi cử, bỏ luôn, công sức đổ sông đổ biển. Thế là ông bắt đầu “săn đầu người” ở các trường tiểu học gần đó: Bắc Hải, Hoàng Thành Căn, Xưởng Kiều…
Năm sau, ông tìm được một học sinh có tố chất là Lý Liên Kiệt. Mới 8 tuổi nhưng Lý Liên Kiệt có tốc độ chạy ngắn cực nhanh, nhảy xa được 2,2 mét, cơ thể dẻo dai và có sức khỏe tốt. Hồi đó, mỗi buổi tập võ xong, Ngô Bân lại đạp chiếc xe đạp Thượng Hải phượng hoàng, chở cậu bé Lý Liên Kiệt ngồi phía sau, đưa cậu về tận nhà.
Lý Liên Kiệt được Ngô Bân hết lòng dạy dỗ
Lý Liên Kiệt từng kể ban đầu muốn bỏ võ. Mẹ của Lý Liên Kiệt thương con khổ luyện nên nói với bên ngoài là bà không cho con luyện nữa. Ngô Bân rất hiểu tâm lý người mẹ nên đã khuyên nhủ Lý Liên Kiệt: “Cháu rất thông minh, lớn lên làm gì cũng thành công, không nhất định phải luyện võ. Nhưng nhớ một câu: làm người phải làm anh hùng, đừng làm gấu chó!”.
Chân Tử Đan và Lý Liên Kiệt thời trẻ cùng với sư phụ Ngô Bân
Nghe xong, Lý Liên Kiệt quyết định quay lại thể dục trường tiếp tục luyện võ. Năm 1974, Lý Liên Kiệt 11 tuổi giành ngôi nhất thiếu nhi và toàn năng giải võ thuật toàn quốc; cùng năm theo đoàn đại biểu thiếu niên Trung Quốc sang Mỹ biểu diễn; năm sau giành luôn chức vô địch toàn năng nội dung võ thuật Taolu ở Đại hội Thể thao toàn quốc lần 3.
Ngô Bân là một trong những HLV võ thuật nổi tiếng nhất của Trung Quốc
Nhưng khi lứa Lý Liên Kiệt sắp lên cấp 2, Ngô Bân lại lo: trường nghiệp dư liệu có giữ chân được những “cây giống” này không? Nghĩ đi nghĩ lại, ông đề xuất với lãnh đạo: “Hay là thành lập Đội võ thuật Bắc Kinh chuyên nghiệp đi ạ?”
Thế là Đội võ thuật Bắc Kinh huyền thoại sau này ra đời, Ngô Bân trở thành tổng huấn luyện viên đời đầu. Năm 1982, phim “Thiếu Lâm Tự” của Lý Liên Kiệt phá kỷ lục phòng vé phim Hoa ngữ tại đại lục, cũng làm bùng nổ “cơn sốt võ thuật, cơn sốt Thiếu Lâm”.
Ít người biết rằng trước khi Thiếu Lâm Tự thành công, giới võ thuật đại lục và điện ảnh Hồng Kông (Trung Quốc) từng có một tác phẩm thử nghiệm – Tái Ngoại Đoạt Bảo. Khi ấy, theo sự sắp xếp thống nhất, một bộ phận Đội võ thuật Bắc Kinh trong đó có Ngô Bân sang Hồng Kông (Trung Quốc) hỗ trợ quay phim. Vì thiếu người, Ngô Bân còn tạm thời lên sân cứu nguy, cạo trọc đầu, đóng một vị lão hòa thượng hộ tống xá lợi.
Những ngày quay Tái Ngoại Đoạt Bảo khiến Ngô Bân cảm xúc dâng trào. Ông nhận ra phim ảnh vừa là con đường tuyệt vời để quảng bá võ thuật Trung Quốc ra thế giới, vừa là hướng đi sau khi võ sĩ giải nghệ. Dù sau này ông không trực tiếp dấn thân vào điện ảnh, nhưng “trong làng phim chỗ nào cũng có bóng dáng ông”.
Dày công huấn luyện Chân Tử Đan và Ngô Kinh
Chân Tử Đan chính là do ông đưa vào Đội võ thuật Bắc Kinh. Lần đầu Ngô Bân gặp Chân Tử Đan là đầu những năm 80 thế kỷ trước, khi Ngô Bân dẫn đội sang Boston (Mỹ) giao lưu, mẹ Chân Tử Đan đúng lúc mở võ quán ở đó. Nhân dịp này Chân Tử Đan biểu diễn võ thuật, Ngô Bân xem xong nói ngay: “Đứa trẻ này nếu về Bắc Kinh, chắc chắn sẽ có tiền đồ trong võ thuật".
Ngô Bân và 3 đệ tử đắc ý của ông: Lý Liên Kiệt, Chân Tử Đan và Ngô Kinh
Bố mẹ cậu nghe lọt tai. Sau khi phim “Thiếu Lâm Tự” đại thắng, họ đưa Chân Tử Đan và em gái đến Bắc Kinh tìm Ngô Bân, hy vọng cho cả hai đứa vào đội. Nhưng em gái không có nền tảng nên ông chỉ giữ lại Chân Tử Đan.
Lúc đó Chân Tử Đan đã gần 20 tuổi, giống hệt khó khăn năm xưa của Ngô Bân, chân cứng đơ, không có sự dẻo dai.“Tôi ngày xưa là liều mạng luyện được, Chân Tử Đan cũng phải trải qua quá trình đó. Cứng quá thì khó, tôi cho Chân Tử Đan tập cùng đội nữ trước, giải quyết vấn đề dẻo dai đã", Ngô Bân kể lại.
Sau này Chân Tử Đan từ Bắc Kinh về Mỹ, giành chức vô địch võ thuật Mỹ, rồi trở thành siêu sao kung-fu nổi tiếng thế giới.
Còn Ngô Kinh bước chân vào con đường điện ảnh cũng nhờ một tay Ngô Bân thúc đẩy. Ngô Kinh 6 tuổi vào Thập Sát Hải học võ, sau thi đỗ Đội võ thuật Bắc Kinh. Lúc đó trong đội nhiều người đã đi đóng phim, cậu cũng muốn đi, Ngô Bân bảo: “Đừng vội, luyện thêm, xem thêm nữa đã".
Ngô Kinh và Lý Liên Kiệt chụp ảnh với Ngô Bân
Thế là Ngô Kinh chạy ra hiệu sách mua cả đống sách về điện ảnh, rảnh là đọc. “Thấy Ngô Kinh mê phim kinh khủng, tôi mới bảo đạo diễn Trương Hâm Viêm của Thiếu Lâm Tự: Tôi có một đội viên nhỏ muốn đóng phim, anh xem thử có được không. Đạo diễn Trương xem xong bảo được, sẽ viết kịch bản theo đúng hình tượng của Ngô Kinh", Ngô Bân kể lại.
Kết quả là hơn một năm sau khi kịch bản xong thì Ngô Kinh đã cao từ 1m50 vọt lên 1m65, không còn giống nhân vật trẻ con trong kịch bản nữa. Đạo diễn Trương đành sửa lại, cuối cùng thành phim Thái Cực Quyền 2 (1996).
Năm 2005, Ngô Kinh khách mời vai phản diện trong "Sát Phá Lang", đánh một trận đã đời với Chân Tử Đan, cảnh đánh này đến nay vẫn được cư dân mạng đem ra so sánh công phu của hai người.
Còn trong mắt Ngô Bân, dù là Lý Liên Kiệt, Chân Tử Đan hay Ngô Kinh, cả ba đều cực kỳ chăm chỉ trong lĩnh vực của mình: “Học võ là một chuyện, đóng phim là chuyện khác, nhưng đều có tinh thần không chịu thua.”
Có lần Ngô Kinh và Chân Tử Đan gặp nhau trong một buổi tụ họp, hai sư huynh đệ lập tức “hợp thể” quay video gửi thầy: “Sư phụ ơi, con với sư đệ đang ở chung đây, chúc sư phụ mạnh khỏe!”. Với Ngô Bân, cả 3 mãi là học trò đắc ý của ông.
