Lý do 3 người giàu nhất thế giới không đóng thuế thu nhập cá nhân

Elon Musk, cùng với Jeff Bezos và Bill Gates là 3 người giàu nhất thế giới nhưng lại không cần đóng thuế thu nhập cá nhân.

Hôm 15/12, Elon Musk - CEO Tesla và SpaceX xác nhận thông tin chuyển nhà máy từ California đến Texas. "Bản thân tôi cũng đã chuyển đến Texas", Musk tuyên bố tại hội nghị trực tuyến do Wall Street Journal tổ chức.

Tỷ phú này cho biết thêm SpaceX đang phát triển tàu vũ trụ Starship ở Nam Texas. Nhà máy mới của Tesla có tên Giga Texas, cũng đang được xây dựng ở Austin thuộc bang này.

Việc di chuyển từ California đến Texas rất thuận tiện cho Musk, do ông giờ sẽ ở gần các địa điểm sản xuất của SpaceX và Tesla. Nhưng còn một lý do khác - Texas là một trong 9 bang của Mỹ không đánh thuế thu nhập cá nhân. Do vậy, Musk sẽ được giảm thuế khá lớn khi rời California, nơi có mức thuế thu nhập cao nhất so với các bang khác.

Elon Musk hiện là người giàu thứ hai thế giới với giá trị tài sản ròng ước tính 152 tỷ USD. Jeff Bezos và Bill Gates (hai người còn lại trong top 3 giàu nhất hành tinh) đều đang sống ở Washington - bang cũng không đánh thuế thu nhập cá nhân. Điều đó có nghĩa là ba người giàu nhất thế giới, sở hữu tổng cộng 462 tỷ USD, không phải nộp thuế thu nhập cá nhân cho bang họ cư trú.

Elon Musk năm 2018 sau khi phóng tên lửa SpaceX Falcon Heavy đầu tiên tại Trung tâm Vũ trụ Kennedy ở Florida. Ảnh: Reuters.

Daniel Geltrude - người sáng lập công ty tư vấn tài chính và kế toán Geltrude & Company, cho rằng Musk đã đi đến thời điểm mang tính bước ngoặt. "Bạn đã đạt mức độ thành công đủ để bị đánh thuế nhiều đến mức phải di cư", Geltrude nói, "Đó là những gì Musk đang làm".

Tuy nhiên, vì nhiều bang đánh thuế thu nhập của người dân dựa trên nơi họ làm việc, gọi là "thuế thu nhập không cư trú", nên bộ ba này có thể vẫn phải trả thuế đối với thu nhập từ công việc trong thời gian ở các bang khác. Ví dụ, California vẫn có thể cố gắng đánh thuế Musk những ngày ông làm việc tại bang này.

Thuế thu nhập của bang phản ánh vấn đề chi tiêu của bang đó. Ngoài Texas và Washington, các bang không thu thuế thu nhập cá nhân khác là Alaska, Florida, Nevada, South Dakota và Wyoming. New Hampshire và Tennessee cũng nằm trong danh sách này, nhưng họ đánh thuế thu nhập từ đầu tư.

Thông thường, thuế thu nhập cá nhân mà các bang thu sẽ được chuyển vào ngân sách bang để chi trả cho những thứ như cơ sở hạ tầng, hệ thống giáo dục và bảo trì đường bộ. Theo dữ liệu mới nhất của Tổ chức Thuế, chúng chiếm 37% nguồn thu thuế của các bang trong năm tài chính 2017.

Các bang không có thuế thu nhập cá nhân thường bù đắp cho khoản thu này ở các lĩnh vực khác. Florida dựa vào du lịch, trong khi Alaska dựa vào tài nguyên thiên nhiên như khai thác dầu.

Bên cạnh đó, người dân sẽ phải đánh đổi. Một số bang không đánh thuế thu nhập cá nhân thì lại có thuế bán hàng hoặc thuế bất động sản cao hơn để bù đắp. Ví dụ, Tennessee có mức thuế bán hàng kết hợp cao nhất ở Mỹ vào năm 2019, và Texas và Florida có thuế bất động sản cao hơn mức trung bình, theo Bankrate.

Tuy nhiên, cũng có ngoại lệ như California - vừa đánh thuế thu nhập cá nhân, vừa áp các loại thuế khác ở mức cao. "California có một trong những mức thuế bán hàng và thuế bất động sản (ở một số hạt nhất định) cao nhất ở Mỹ", Ruby Banipal của công ty thuế Legamaro Banipal đánh giá.

Bà nói thêm, thuế thu nhập cá nhân của bang là 12,3% dành cho những cư dân có thu nhập từ 590.743 USD mỗi năm trở lên. Bà thừa nhận chuyển sang các bang có thuế thấp hơn là "một quyết định tài chính tốt hơn".

Musk cũng không phải là tỷ phú duy nhất đang di chuyển. "Elon Musk đang chứng tỏ rằng sự giàu có là di động", Geltrude nói, "Và đại dịch đã cho chúng ta thấy rằng con người có khả năng làm việc từ xa".

Điều này đã tạo ra một cuộc di cư ồ ạt khỏi các bang có thuế cao. Xu hướng này có từ trước đại dịch và tăng tốc trong Covid-19. Năm 2019, tỷ phú đầu tư Carl Icahn tuyên bố ông và công ty của mình sẽ chuyển đến Miami năm 2020.

Tổng thống Donald Trump cũng được cho là cân nhắc chuyển đến Florida sau nhiệm kỳ tổng thống. Tạp chí People trích nguồn tin thân cận cho biết dinh thự Mar-a-Lago của ông ở Palm Beach đang được mở rộng. Bà Melania Trump cũng đang tìm kiếm các trường học trong khu vực này cho con trai mình.

Các CEO khác của Thung lũng Silicon, như nhà đầu tư mạo hiểm Keith Rabois và Ben Ling của Bling Capital, đã đến các bang không đánh thuế thu nhập như Texas và Florida trong thời gian diễn ra đại dịch. Cuộc di cư của Thung lũng Silicon có thể sẽ tiếp tục. Một số công ty, như HP, có kế hoạch chuyển trụ sở chính của khỏi California để đến các khu vực pháp lý "thân thiện hơn", Banipal nói.

"Thuế thu nhập thấp hoặc không đánh thuế này, có ưu đãi thuế kinh doanh, có sự hiện diện của các sân bay quốc tế gần đó và thái độ thân thiện đối với các doanh nhân công nghệ là những yếu tố có thể giúp các thành phố khác thu hút nhân tài công nghệ mới", chuyên gia này đánh giá.

Ngược lại, các bang bị bỏ lại sẽ phải tăng thuế nhiều hơn nữa để bù đắp cho khoản thiếu hụt ngân sách do việc di cư của người dân, Geltrude nói. Theo ông, nó sẽ tạo ra tác động theo chu kỳ. Đánh thuế nhiều hơn khiến mọi người có động cơ để đạt đến điểm giới hạn và rời đi để không bị đánh thuế. Và một khi những người siêu giàu như Musk rời đi, những người còn lại phải đóng thuế là những các lao động trung bình.

Phiên An (theo Business Insider)