Nợ công của Mỹ cao hơn thời cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama, ông Donald Trump sẽ càng khó nói.
Nợ quốc gia của Mỹ đã phá vỡ mốc 23.000 tỷ USD và tăng với tốc độ kỷ lục: 1.000 tỷ USD/năm.
| |
Mỗi công dân Mỹ sinh ra đã gánh 69,7 nghìn USD nợ quốc gia. |
Trong tổng số 23.000 tỷ USD, chỉ có 17.000 tỷ USD nằm trong tay công dân và các tổ chức tài chính, 6.000 tỷ còn lại là các khoản vay giữa các tổ chức khác nhau của chính phủ liên bang.
Trong gần ba năm qua, Kho bạc Mỹ đã phát hành trái phiếu trị giá 3,2 nghìn tỷ USD và nợ công cho mỗi công dân, bao gồm cả người già và trẻ sơ sinh, tăng thêm 9 nghìn USD, đạt đến con số 69.700 USD.
Một trong những lý do chính gây ra tình trạng nợ công tăng cao là sự gia tăng mạnh mẽ các khoản chi tiêu xã hội, trong đó có lương hưu của thế hệ công dân được sinh ra trong giai đoạn tỷ lệ sinh tăng đột biến vào giữa thế kỷ 20.
Chi tiêu xã hội bằng tiền đi vay đã khiến cho Chính phủ Mỹ đã tự dồn mình vào góc tường: chi tiêu ngân sách cho việc phục vụ nợ công đạt 600 tỷ USD. Con số này nhiều hơn phân bổ cho giáo dục, giao thông, xây dựng nhà ở và nông nghiệp cộng lại.
Vào cuối tháng 10/2019, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Stephen Mnuchin tuyên bố thâm hụt ngân sách của Mỹ đã gần đạt tới ngưỡng 1.000 tỷ USD, tăng 20% so với tài khóa 2018.
Chỉ riêng cải cách thuế năm 2017, được thực hiện bởi Tổng thống Donald Trump và phe Cộng hòa tại Quốc hội, đã làm tăng thâm hụt ngân sách thêm 2.000 tỷ USD trong mỗi thập kỷ. Chi tiêu quốc phòng cũng tiếp tục tăng - ngân sách của Lầu Năm Góc khoảng 700 tỷ USD mỗi năm.
Việc dùng tiền đi vay để chi tiêu xã hội đã khiến nước Mỹ thêm nặng nợ.
Trong 12 năm qua, mỗi đồng USD tăng trưởng GDP đã khiến Washington phải trả 1,85 USD nợ công. Và nếu bây giờ gánh nặng nợ lên tới gần 80% GDP, và theo tính toán của Quốc hội, đến năm 2029, sẽ tăng lên 92%, thì đến năm 2050, nợ công sẽ đạt 150% GDP của Mỹ hiện tại.
Trong cuộc chạy đua tranh cử chức tổng thống, Donald Trump liên tục cáo buộc đảng Dân chủ và Barack Obama gia tăng nợ công. Tuy nhiên, sau khi bước chân vào Nhà Trắng, ông chỉ làm tình hình thêm trầm trọng.
Điều đáng chú ý hơn là Tổng thống Trump đã nói rằng để giải quyết nợ công, Mỹ "chỉ cần in thêm tiền".
Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Gary Cohn đã thực sự "sốc" khi nghe Tổng thống Mỹ nói như vậy bởi điều đó cho thấy nhà lãnh đạo Mỹ đã không hiểu những điều đơn giản nhất.
Đúng là Cục Dự trữ Liên bang có thể bật máy in và phát hành thêm 23.000 tỷ USD cho lưu thông tự do, trả chúng cho các chủ sở hữu trái phiếu. Nhưng sau đó sẽ xảy ra siêu lạm phát, điều này sẽ phá hủy tất cả các khoản tiết kiệm của công dân và việc nhập khẩu hàng hóa sẽ không có lợi.
Dẫu vậy, in thêm tiền để trả nợ dường như là lựa chọn cần thiết nhất cho chính quyền Mỹ ở thời điểm hiện tại vì nhu cầu về trái phiếu đang giảm xuống.
Các ngân hàng trung ương Trung Quốc, Ấn Độ, Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và một số nước châu Âu đã loại bỏ trái phiếu Mỹ và chuyển tiền vào một tài sản dễ thanh khoản hơn.
Vào tháng 9, Đức đã gia nhập nhóm này: Bundesbank, dự trữ vàng lớn thứ ba thế giới, lần đầu tiên tiếp tục mua vào kim loại quý sau 20 năm và thu được 95 nghìn ounce.
Việc bán hết trái phiếu kho bạc gây ra cái gọi là hiện tượng đảo ngược: lợi suất của chứng khoán ngắn hạn trở nên cao hơn so với các khoản dài hạn, như trong cuộc khủng hoảng toàn cầu năm 2008.
Đây được cho sẽ là một dấu hiệu chắc chắn của một cuộc suy thoái sắp xảy ra.
Để ngăn chặn sự sụp đổ nợ, Cục Dự trữ Liên bang (FED) sẽ buộc phải khởi động lại chương trình "nới lỏng định lượng". Đầu tháng 10, Chủ tịch FED Jerome Powell tuyên bố ít nhất là đến cuối quý hai năm sau, nhà nước sẽ mua trái phiếu kho bạc ngắn hạn từ thị trường. Tổng cộng, 510 tỷ USD sẽ được chi ra.
Chưa hết nhiệm kỳ Tổng thống, cũng chưa hết 2 năm cầm quyền, mỗi năm nợ công của Mỹ đã tăng 1.000 tỷ USD. Tiếp tục đà này, ông Trump khó có thể "ăn nói" với cử tri trong thực hiện lời hứa của mình.
Hà Nội mỗi ngày “bù lỗ” tiền tỉ cho Nhà máy Nước mặt Sông Đuống |
Nghìn tỷ bị bỏ hoang |
Cơn bão hụi |