Chỉ trong vòng 5 ngày, hai sai lầm liên tiếp của các trọng tài đã xảy ra. Một trong số đó đến từ sự phối hợp giữa trọng tài chính và trọng tài biên phối hợp điều khiển trận đấu.
- Trọng tài khiến cầu thủ Viettel mất tinh thần ở trận thua đau
- Trọng tài V.League: VAR tự chế và giấc mơ có VAR thật
- "Bẻ còi" hủy bàn thắng của CLB Hải Phòng: Trọng tài xử lý dở
5 ngày và những quyết định sai lầm
V.League 2022 trở lại guồng quay cũng là lúc một đề tài quen thuộc ở giải đấu này trở lại. Đó là sai lầm và những quyết định tranh cãi của các trọng tài. Trong màn so tài giữa Viettel và Hồng Lĩnh Hà Tĩnh tại vòng diễn ra cách đây 5 ngày, trợ lý Ngô Quốc Toản ở góc quan sát ngang, gần cầu môn của Hồng Lĩnh Hà Tĩnh. Nhưng trợ lý này lại không phát hiện được Geovane Magno bên phía Viettel việt vị gần 2m, trong pha bóng diễn ra ở phút 75.
Thêm một lỗi nữa đến từ trợ lý Ngô Quốc Toản. Đó là ông cũng không phát hiện trái bóng từ chân của Geovane đã đi qua vạch vôi trước khi trung vệ Janclesio bên phía Hồng Lĩnh Hà Tĩnh phá bóng ra. Vô hình trung, sai của sai lại thành đúng. Bởi quả thực, đó không phải là một bàn thắng hợp lệ dành cho Viettel nói chung cũng như cá nhân Geovane. Tuy nhiên, như HLV Trương Việt Hoàng của Viettel sau trận có nói, pha bóng đầy tranh cãi này đã khiến cho tâm lý của cầu thủ dao động. Để rồi 15 phút sau đó, Viettel đã phải chịu bàn thua đến từ Hồng Lĩnh Hà Tĩnh.
Nếu như trợ lý Ngô Quốc Toản căng cờ báo lỗi việt vị khi đó thì mọi thứ đã rất khác. Và Viettel cũng chẳng có căn cớ gì để phàn nàn về công tác trọng tài. 5 ngày sau quyết định sai lầm đến từ tổ trọng tài V.League, một trận đấu khác cũng chứng kiến thêm một lần còi của “vua áo đen” vang lên không chính xác. Trong trận đấu giữa Sài Gòn FC và Bình Định trên sân Thống Nhất ở vòng 6 V.League 2022 diễn ra vào tối 9/7, tiền đạo Nguyễn Xuân Nam của Bình Định đã dùng tay chơi bóng khi ghi bàn cho đội bóng đất võ ở phút thứ 10. Trọng tài Nguyễn Ngọc Châu thay vì thổi phạt Xuân Nam đã quyết định công nhận bàn thắng cho Bình Định. Để rồi chung cuộc, hai đội hòa nhau với tỷ số 1-1 thay vì chiến thắng cho Sài Gòn FC, đội đã có bàn thắng ở phút 40 sau đó.
Tình huống đó là quá rõ ràng ở pha quay chậm. Nhưng trọng tài Nguyễn Ngọc Châu không thể bẻ còi để xác định đó là lỗi của Xuân Nam. Và đương nhiên, khi cục diện trận đấu đã vào thế chẳng thể đổi thay thì án phạt nguội dành cho trọng tài Ngọc Châu sẽ đến. Trưởng ban Trọng tài VFF – Dương Văn Hiền phát biểu sau trận đấu: “Đây là một tình huống diễn tiến nhanh, Trọng tài chính Nguyễn Ngọc Châu đã không theo kịp tình huống và đã có quyết định sai lầm khi công nhận bàn thắng. Xem xét tình huống này từ vị trí quan sát của Trọng tài chính, có thể thấy Trọng tài không ở vị trí thuận lợi, tầm nhìn bị che khuất khi cùng lúc có nhiều cầu thủ nhảy lên đánh đầu, hành vi cầu thủ dùng tay chơi bóng bị che khuất, khó quan sát.
Mặc dù tình huống này Trọng tài cũng đã có trao đổi qua bộ đàm cùng với Trợ lý, tuy nhiên Trợ lý Trọng tài cũng ở vị trí xa, khó quan sát. Đối với sai lầm của Trọng tài chính Nguyễn Ngọc Châu, Ban Trọng tài chắc chắn sẽ có hình thức xử lý kỷ luật".
Không VAR, phải trông chờ vào cộng sự
Trên thực tế ở những quyết định nhạy cảm, trọng tài chính ở V.League thường tham khảo ý kiến của trọng tài biên. Trường hợp điển hình chính là màn so tài giữa Thanh Hóa và Nam Định. Phút 48 của trận đấu, trung vệ Victor của Thanh Hóa đá cao chân với Đình Sơn bên phía Nam Định. Trọng tài Trần Văn Lập quyết định hội ý với trọng tài biên trước khi quyết định thổi phạt đền đối với Thanh Hóa.
Rất nhiều bức xúc của cổ động viên xứ Thanh đã nổ ra khi đó. HLV Ljupko Petrovic của Thanh Hóa còn cho rằng video quay chậm xác định điểm phạm lỗi nằm ngoài vòng cấm địa. Ông chỉ trích sai lầm của tổ trọng tài trận đấu. Nhưng bằng con mắt chuyên môn, ông Dương Văn Hiền - Trưởng ban Trọng tài VFF nói: “Trong quyết định thổi phạt, trọng tài sẽ không tính thời điểm tranh chấp bóng mà tính điểm kết thúc pha phạm lỗi. Trong tình huống tại trận đấu Thanh Hóa và Nam Định nói trên, sau khi xem xét lại băng kỹ thuật, điểm phạm lỗi rõ ràng là nằm trong khu vực 16m50 và quyết định của Trọng tài chính Trần Văn Lập đưa ra là hoàn toàn chính xác. Vì điểm phạm lỗi xảy ra gần đường 16m50 nên TT phải tham khảo ý kiến của TLTT (bởi vị trí của TLTT quan sát tốt hơn)”.
Quả thực, khi VAR vẫn là một thứ xa vời đối với V.League, trên cả phương diện vận hành lẫn tài chính thì quyết định của các trọng tài dựa rất lớn vào kinh nghiệm và khả năng phối hợp với trọng tài biên. Do đó, kỹ năng và sự tinh nhạy của trọng tài biên đóng một vai trò rất quan trọng đến quyết định của trọng tài chính. Cũng vì thế, năng lực của trọng tài biên sẽ là điều mà Ban Trọng tài VFF cần phải quan tâm và bồi dưỡng thật nhiều hơn nữa trong tương lai gần, nếu như không muốn sai lầm trọng tài ở V.League trở thành chuyện biết rồi, khổ lắm, nói mãi.
Trọng tài biên của Việt Nam chưa dám quyết liệt
Khu vực cấm địa luôn là điểm tập trung các tình huống nhạy cảm, ảnh hưởng đến trận đấu. Trợ lý được xem là cặp mắt thứ hai của trọng tài. Không phải tự nhiên mà Liên đoàn Bóng đá Thế giới (FIFA) thay đổi danh xưng "trọng tài biên" thành "trợ lý trọng tài" nhằm đề cao hơn vai trò của những người cầm lá cờ vàng - cam.
Thông thường trước mỗi trận đấu, khi tổ trọng tài có lịch được phân công, họ có ít nhất hai ngày chuẩn bị. Ngoài chuyên môn trên sân, tổ trọng tài còn phải có khả năng tương tác với nhau. Họ phải giúp đỡ nhau để cùng đưa ra những quyết định chính xác nhất cho trận đấu.
Tuy nhiên ở V.League hiện tại đang xảy ra một thực tế cần phản ánh. Đó là trong khi các trọng tài đang làm việc tương đối hiệu quả thì các trợ lý trọng tài bắt đầu để lại nhiều tranh cãi hơn so với những mùa giải trước. Trong nhiều tình huống, để đảm bảo an toàn, họ không dám góp ý, "đè còi" trọng tài. Họ nhiều lần im lặng cho qua trước những pha bóng "năm ăn năm thua". Lựa chọn an toàn của họ đang trở thành vấn đề mới của công tác cầm còi mùa này.
