Để tạo sức lan tỏa, thời gian gần đây, nhiều fanpage (trang cộng đồng trên mạng xã hội Facebook) của các cơ quan, đơn vị nhà nước đã chuyển mình mạnh mẽ trong cách làm truyền thông.
Không còn những dòng thông báo khô khan, nghiêm nghị, thay vào đó là nhiều thông điệp tuyên truyền được thể hiện bằng ngôn ngữ đời thường, dí dỏm, “bắt trend” (theo kịp xu hướng) và gần gũi với giới trẻ. Cách tiếp cận mới này không chỉ khiến cộng đồng mạng thích thú mà còn được giới chuyên gia đánh giá là hướng đi hiệu quả trong công tác truyền thông chính sách.
Những thông điệp thân thiện, hài hước, trẻ trung
Chỉ trong ít ngày, fanpage “Phòng, chống ma túy - Công an thành phố Hồ Chí Minh” đã trở thành “hiện tượng mạng” khi liên tục đăng tải những thông tin mang phong cách gen Z (thế hệ lớn lên trong kỷ nguyên số), ngắn gọn, hài hước nhưng thấm đẫm thông điệp cảnh báo. Dòng trạng thái “Ủa? Mắc mớ gì buồn là phải chơi ma túy? Rồi bị bắt đi “tò” (tức là đi tù) còn buồn hơn gấp trăm lần á” đã thu hút hơn 100 nghìn lượt thích, 37 nghìn bình luận và 20 nghìn lượt chia sẻ - con số mà nhiều nhà sáng tạo nội dung chuyên nghiệp cũng phải mơ ước. Điều khiến cư dân mạng bất ngờ còn ở chính cách tương tác, trao đổi đầy mới mẻ của trang. Không chỉ “nói chuyện” bằng ngôn ngữ của giới trẻ, các quản trị viên còn khéo léo “bắt trend” và tương tác duyên dáng.
Cũng với việc đổi mới cách làm, từ một fanpage đơn thuần chỉ đăng tải các thông cáo báo chí, thông tin chỉ đạo của Thủ tướng, các Phó Thủ tướng và hoạt động của Chính phủ, trang “Thông tin Chính phủ” đã trở thành kênh cung cấp thông tin điều hành, chính sách gần gũi, dễ tiếp nhận với nhiều người, đặc biệt là người trẻ, nhờ các bài viết ngắn gọn, dễ hiểu, đính kèm meme (những hình ảnh, video, câu nói mang tính hài hước) phù hợp xu hướng.
Ngay cả những thông tin tưởng chừng khô khan như điều chỉnh giá xăng, dầu hay quy định hành chính mới... cũng thu hút hàng chục nghìn lượt tương tác, giúp các chủ trương, chính sách đến gần hơn với người dân. Nhờ đó, hiện nay trang có hơn 8,5 triệu người theo dõi, trở thành địa chỉ cung cấp thông tin xác thực, hấp dẫn đông đảo người theo dõi.
Một ví dụ sinh động khác đến từ fanpage của Bộ Công an, khi mới đây đăng tải video “Clicking”, dựa trên giai điệu bản hit “Bắc Bling” với ca từ được làm mới hoàn toàn bằng nội dung tuyên truyền về an toàn mạng. Ca khúc nhanh chóng lan tỏa mạnh mẽ, thu hút hàng trăm nghìn lượt chia sẻ. Nhiều chuyên gia đánh giá, đây là ví dụ điển hình cho xu hướng “truyền thông giải trí hóa thông tin chính thống” vừa lan tỏa thông điệp hiệu quả, vừa tạo năng lượng tích cực trên mạng xã hội.
Bảo đảm vừa sáng tạo, vừa đúng mực
Ông Nguyễn Văn Long, người sáng lập mạng lưới 5G Network khẳng định: “Truyền thông công quyền trong môi trường số đòi hỏi tạo cho công chúng cảm thấy họ được tương tác thật sự. Ngôn ngữ hài hước, cách phản hồi nhanh nhạy là xu hướng đang được nhiều tổ chức trên thế giới áp dụng. Các trang như “Phòng, chống ma túy - Công an thành phố Hồ Chí Minh” hay “Thông tin Chính phủ” đã vận dụng rất thành công phong cách này. Trong bối cảnh mạng xã hội tràn ngập tin giả, cách thể hiện bằng ngôn ngữ đời thường nhưng chuẩn mực khiến người dân tin tưởng và tìm đến nguồn tin chính thống ngày càng nhiều hơn”.
Đặc điểm của mạng xã hội là diễn đàn tranh luận, thảo luận nên việc tạo tương tác rất cần thiết để phát triển cộng đồng. “Đây là cách làm cần được khuyến khích, vì nó gần gũi với người dân, nhất là giới trẻ. Sự thân thiện không làm giảm đi tính nghiêm túc của cơ quan công quyền, mà ngược lại, khiến họ trở nên gần gũi và được tin tưởng hơn. Khi người dân cảm thấy mình được tôn trọng, họ sẵn sàng lắng nghe và chia sẻ thông tin tích cực”, Đại tá Phùng Kim Lân - thành viên Ban Chỉ đạo 35 Bộ Quốc phòng về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới, nhận định.
Trong môi trường mạng xã hội, nơi tin giả và nội dung giật gân dễ dàng lan tỏa, việc các cơ quan nhà nước chủ động sử dụng phong cách “bắt trend” có kiểm soát được xem là “liều vắc xin” chống nhiễu thông tin. Dù vậy, nhiều chuyên gia cũng cảnh báo, trong quá trình “bắt trend”, cần giữ được ranh giới giữa sáng tạo và nghiêm túc.
Đại tá Phùng Kim Lân cho rằng: “Sự hài hước chỉ hiệu quả khi nó không làm mất đi tính chuẩn mực của cơ quan công quyền. Tuy nhiên, phải giữ được sự hài hòa giữa tính nghiêm túc và yếu tố hài hước, nội dung các fanpage cũng cần được kiểm soát. Vì vậy, phải có đội ngũ chuyên môn đủ khả năng làm nội dung để tránh gây hiểu nhầm hay phản cảm”.
Bên cạnh đó, yếu tố xác thực cũng là yêu cầu hàng đầu. Sự xuất hiện của nhiều fanpage giả mạo, mượn danh cơ quan nhà nước để trục lợi hoặc phát tán thông tin sai lệch, dễ khiến công chúng bị nhầm lẫn. Do đó, việc duy trì dấu "tích xanh" (bảo đảm tính xác thực của trang); minh bạch danh tính quản trị viên và phản hồi đúng mực là điều kiện tiên quyết để duy trì niềm tin của người dân. Qua đó, góp phần để mỗi cú nhấp chuột, mỗi lượt chia sẻ đều có thể lan tỏa giá trị, thông điệp tích cực đến gần hơn với người dân.
