Tại dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, Chính phủ đề xuất lập Quỹ giảm thiểu thiệt hại TNGT đường bộ nhằm hỗ trợ, khắc phục hậu quả tai nạn và giảm phụ thuộc vào ngân sách.

Trao đổi với Báo Giao thông, thiếu tướng, PGS.TS Phạm Công Nguyên, Cục trưởng Cục Pháp chế và cải cách hành chính, tư pháp (Bộ Công an) cho biết, việc lập Quỹ là việc làm thiết thực, nhân văn.

Quỹ giảm thiểu thiệt hại TNGT hoạt động thế nào?- Ảnh 1.

Thiếu tướng, PGS.TS Phạm Công Nguyên.

Hỗ trợ nạn nhân, hạn chế tổn thất do TNGT

Vì sao Bộ Công an đề xuất lập Quỹ giảm thiểu thiệt hại TNGT đường bộ trong dự thảo luật, thưa ông?

Mỗi năm các vụ TNGT đường bộ để lại hậu quả rất lớn, làm chết hơn 10.000 người và hàng chục nghìn nạn nhân bị thương. TNGT đường bộ còn gây ra những thiệt hại lớn về cơ sở vật chất, hạ tầng giao thông và làm ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt của người dân.

Luật Giao thông đường bộ năm 2008 tuy đã có quy định về trách nhiệm của cá nhân, cơ quan, tổ chức khi xảy ra TNGT đường bộ, nhưng các nội dung đó chưa nêu cụ thể về công tác giải quyết tai nạn, nhất là quy định về quỹ giảm thiểu thiệt hại. Vì vậy, khi xảy ra TNGT có hậu quả thiệt hại về người và tài sản, các nạn nhân cùng thân nhân, gia đình của họ thêm nhiều gánh nặng, thậm chí có thể kiệt quệ về kinh tế, bất ổn về tinh thần, dẫn đến kìm hãm sự phát triển của kinh tế - xã hội. 

Theo Ủy ban ATGT Quốc gia, năm 2023 toàn quốc xảy ra 22.067 vụ tai nạn giao thông, làm chết 11.628 người, bị thương 15.292 người. So với cùng kỳ năm 2022 số vụ giảm 1.285 vụ (-5.5%), giảm 1.922 người chết (-14.18%), tăng 660 người bị thương (+4.51%).

Trong đó, đường bộ xảy ra 21.880 vụ, làm chết 11.498 người, bị thương 15.255 người. So với cùng kỳ năm trước giảm 1.292 vụ (-5.58%), giảm 1.891 người chết (-14.12%), tăng 657 người bị thương (+4.5%). Đáng chú ý, năm 2023 có 34 vụ đặc biệt nghiêm trọng xảy ra trên đường bộ, làm chết 118 người, bị thương 77 người.

Phần lớn nạn nhân trong các vụ TNGT đang ở độ tuổi lao động, họ là trụ cột chính của gia đình và là lực lượng lao động để phát triển kinh tế - xã hội. Khi xảy ra tai nạn, gia đình họ không những bị mất đi nguồn thu nhập chính mà còn phải chi phí thuốc men, chạy chữa hoặc khắc phục thiệt hại về tài sản. Từ đó, làm tăng gánh nặng cho xã hội.

Vì vậy, cơ quan soạn thảo đề xuất lập một quỹ giảm thiểu thiệt hại TNGT đường bộ để tạo cơ sở pháp lý đủ mạnh, rõ ràng để triển khai việc hỗ trợ nạn nhân. Đồng thời, hỗ trợ cho các lực lượng tham gia bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ; hỗ trợ việc phòng ngừa, hạn chế tổn thất, thiệt hại và khắc phục hậu quả, giảm thiểu thiệt hại do TNGT đường bộ gây ra.

Không chi trùng với ngân sách Nhà nước

Đề xuất trên có tham khảo kinh nghiệm các nước trên thế giới không, thưa ông?

Trước khi đưa ra đề xuất này, Ban soạn thảo đã tham khảo và nghiên cứu qua nhiều quốc gia trên thế giới. Về cơ bản, các nước cũng đều có quỹ như vậy.

Vậy theo đề xuất, Quỹ sẽ hoạt động như thế nào?

Điều 84 của dự thảo Luật Trật tự ATGT đường bộ đã định nghĩa Quỹ giảm thiểu thiệt hại TNGT đường bộ là quỹ tài chính Nhà nước ngoài ngân sách, được hình thành ở Trung ương để huy động nguồn lực xã hội hỗ trợ giảm thiểu thiệt hại TNGT đường bộ.

Quỹ sẽ ưu tiên chi hỗ trợ nạn nhân, gia đình nạn nhân do TNGT đường bộ gây ra; hỗ trợ tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ, hoạt động tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật nhằm nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ của người dân mà các hoạt động này không được Nhà nước bảo đảm kinh phí.

Nguyên tắc hoạt động xuyên suốt của Quỹ là không được chi trùng với ngân sách Nhà nước và không vì mục đích lợi nhuận.

Nguồn quỹ huy động từ đâu?

Dự kiến, Quỹ này sẽ được hình thành từ các nguồn nào, thưa ông?

Đây sẽ là quỹ tài chính ngoài ngân sách Nhà nước, hình thành từ sự hỗ trợ, viện trợ, đóng góp tự nguyện của các tổ chức, cá nhân trong nước, ngoài nước.

Quỹ giảm thiểu thiệt hại TNGT hoạt động thế nào?- Ảnh 2.

Quỹ giảm thiểu thiệt hại TNGT đường bộ sẽ ưu tiên hỗ trợ nạn nhân, gia đình nạn nhân TNGT và tổ chức, cá nhân tham gia bảo đảm trật tự ATGT.

Trước đây, vẫn có các hoạt động xã hội hóa nạn nhân TNGT, hỗ trợ công tác đảm bảo ATGT nhưng là các hoạt động đơn lẻ, không thường xuyên. Việc lập Quỹ và có các quy định về huy động, quản lý, sử dụng… sẽ huy động nguồn lực xã hội hóa tập trung cho công tác hỗ trợ nạn nhân TNGT và những hoạt động đảm bảo an toàn giao thông tự nguyện, chưa được ngân sách Nhà nước hỗ trợ.

Đồng thời, Quỹ được quy định trong luật sẽ tạo cơ sở pháp lý đủ mạnh, rõ ràng để triển khai các hoạt động hỗ trợ như tôi đã nêu trên.

Quá trình xây dựng và hoàn thành đề xuất thành lập Quỹ này, Ban soạn thảo đặt ra kỳ vọng gì để Quỹ đạt hiệu quả như mong muốn?

Tên gọi của Quỹ đã thể hiện kỳ vọng mong muốn của Ban soạn thảo. Như chúng ta đã biết, TNGT là điều không mong muốn xảy ra, nhưng do hành vi cẩu thả hoặc quá tự tin mà dẫn đến hậu quả của vụ TNGT. Vì vậy, Quỹ giảm thiểu thiệt hại TNGT đường bộ thành lập ra là để giảm thiểu hậu quả của TNGT mà không ai mong muốn xảy ra để bảo đảm an sinh xã hội, ổn định cuộc sống của nạn nhân, thân nhân, gia đình người bị nạn và cần phải được thực hiện nhanh nhất, sớm nhất.

TNGT xảy ra bất ngờ, lại chủ yếu tập trung vào độ tuổi đang lao động, những trụ cột chính trong gia đình như đã phân tích ở trên, cho nên Quỹ giảm thiểu thiệt hại TNGT đường bộ để bù đắp những mất mát quá đột ngột và dần lấy lại sự cân bằng, ổn định khi không may là nạn nhân trong vụ TNGT.

Đây là một chính sách mang tính nhân văn, thể hiện trách nhiệm của cộng đồng đối với thiệt hại của TNGT gây ra nói riêng và bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ nói chung.

Quỹ không chồng lấn với Quỹ bảo hiểm xe cơ giới, gồm cả quỹ bảo hiểm xe cơ giới bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới và bảo hiểm tự nguyện.

Vậy Ban soạn thảo có đề xuất đơn vị nào sẽ quản lý Quỹ không, thưa ông?

Theo dự thảo đề xuất, Chính phủ sẽ quy định việc thành lập, quản lý, sử dụng Quỹ giảm thiểu thiệt hại TNGT đường bộ.

Cảm ơn ông!

Phù hợp với nhu cầu thực tiễn

Thẩm tra nội dung này trong dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, Thường trực Ủy ban Quốc phòng - An ninh đánh giá đề xuất lập quỹ giảm thiểu thiệt hại TNGT đường bộ phù hợp với nhu cầu thực tiễn bởi có rất nhiều tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước mong muốn được chia sẻ, giúp đỡ, góp phần giảm thiểu những thiệt hại do TNGT gây ra cho con người và xã hội.

Bên cạnh đó, xã hội hóa nguồn kinh phí của Quỹ sẽ giúp huy động tối đa nguồn lực, phát huy tinh thần toàn xã hội chung tay chia sẻ với những nạn nhân không may bị nạn do TNGT, cũng như hỗ trợ thân nhân, gia đình của họ nhanh chóng ổn định cuộc sống.

Mục đích thành lập Quỹ là để hỗ trợ nạn nhân, gia đình có người bị TNGT và hỗ trợ cho các lực lượng tham gia tuyên truyền, bảo đảm trật tự an toàn giao thông mà không được hưởng lương từ ngân sách Nhà nước.

Do đó, Chính phủ sẽ quy định chi tiết việc thành lập, quản lý, sử dụng Quỹ giảm thiểu thiệt hại TNGT đường bộ.

https://www.baogiaothong.vn/quy-giam-thieu-thiet-hai-tngt-hoat-dong-the-nao-192240328232321311.htm

 

Hoàng Lam / Giao thông