Thêm một năm nữa trôi qua mà bóng đá Việt Nam không có ngôi sao nào sáng chói, vượt trội phần còn lại. Trong bối cảnh phải "so bó đũa, chọn cột cờ" thì Nguyễn Tiến Linh là cái tên sáng giá hứa hẹn sẽ được vinh danh.
Không ai vượt trội
Ở cuộc đua Quả bóng vàng Việt Nam 2021, Nguyễn Hoàng Đức vượt qua Nguyễn Quang Hải và Nguyễn Tiến Linh nhờ các khoảnh khắc đặc biệt ở tuyển quốc gia. Năm 2021 là một trong những năm khó đánh giá nhất của bóng đá Việt Nam, khi V.League bị tạm dừng giữa giải và bị hủy bỏ sau đó. Ở cấp độ quốc tế, tuyển Việt Nam liên tục nhận thất bại ở vòng loại thứ 3 World Cup 2022 khu vực châu Á và AFF Cup 2022. Xuyên suốt hành trình này, không có cái tên nào nổi trội hẳn lên giống như các trường hợp của Quang Hải (2018), Hùng Dũng (2019) hay Văn Quyết (2020).
Câu chuyện này một lần nữa lặp lại trong năm 2022. Danh sách tốp 5 Quả bóng vàng 2022 do Ban tổ chức công bố gần đây khiến giới mộ điệu khó xử. Quang Hải bị loại sau 5 năm góp mặt liên tiếp là điều dễ hiểu. Tiền vệ quê Đông Anh gần như không thi đấu trong năm 2022 sau khi chuyển sang Pháp khoác áo Pau FC. Tại ĐTQG, màn trình diễn của anh cũng mờ nhạt vì chấn thương. Trong khi đó, Đặng Văn Lâm, Đỗ Hùng Dũng, Nguyễn Hoàng Đức, Nguyễn Văn Quyết và Nguyễn Tiến Linh đều không thực sự nổi bật về mặt phong độ hoặc thành tích. Họ đều được điểm này lại mất điểm kia.
Hùng Dũng và Văn Quyết cùng Hà Nội FC giành cú đúp quốc nội nhưng đóng góp của họ không còn quan trọng như trước. Trong nửa cuối mùa giải vừa qua, CLB Thủ đô sống nhờ các bàn thắng của ngoại binh Lucao. Tại AFF Cup 2022, Hùng Dũng gây thất vọng lớn, trong khi Văn Quyết thậm chí không được HLV Park Hang-seo trọng dụng. Xét về danh hiệu, các ứng cử viên khác đương nhiên không thể vượt qua bộ đôi của Hà Nội FC. Tuy nhiên, xét về màn trình diễn chung, đặc biệt tại AFF Cup 2022 thì Hùng Dũng và Văn Quyết thậm chí khó lọt vào top 3.
Cần biết rằng AFF Cup 2022 đóng vai trò quan trọng trong cuộc bầu chọn này. Khi công bố danh sách 19 đề cử và mời các đại biểu gửi phiếu bầu chọn, ban tổ chức Quả bóng vàng Việt Nam nhấn mạnh họ lùi thời gian bình bầu đến cận Tết Nguyên đán, tức là sau khi AFF Cup 2022 kết thúc khoảng 1 tuần.
Không có danh hiệu nào, nhưng Đặng Văn Lâm, Hoàng Đức và Tiến Linh đều chơi tốt hơn Hùng Dũng và Văn Quyết tại AFF Cup vừa qua. Đây sẽ là điểm cộng quan trọng cho họ khi các lá phiếu đến tay ban tổ chức.
Lần đầu cho Tiến Linh
Trong bối cảnh phải “so bó đũa, chọn cột cờ” giống như cách đây 1 năm, Quả bóng vàng Việt Nam hứa hẹn lại vinh danh một cái tên mới. Trong tốp 5, Hùng Dũng, Văn Quyết và Hoàng Đức đã lần lượt chiến thắng trong 3 năm gần đây. Điều đó có nghĩa Đặng Văn Lâm và Nguyễn Tiến Linh sáng nước giành giải thưởng danh giá này hơn bao giờ hết.
Đây là 2 trường hợp khá đặc biệt. Cả hai đều nổi lên từ rất lâu và đóng góp quan trọng trong thành công của bóng đá Việt Nam dưới thời HLV Park Hang-seo, nhưng họ lại không thể chen chân vào các cuộc đua cá nhân. Đặng Văn Lâm chưa từng vào tốp 3, trong khi Tiến Linh lần đầu đoạt Quả bóng đồng cách đây 1 năm.
Với các cuộc bầu chọn mang nhiều cảm tính như Quả bóng vàng, việc xét đến thành tích của các ứng viên trong quá khứ luôn đóng vai trò lớn, thậm chí là quyết định. Tính từ năm 2015 đến nay, Quả bóng vàng Việt Nam liên tục đổi chủ. Trong đó, Nguyễn Thành Lương (2016) là ngôi sao duy nhất đoạt giải thưởng này nhiều hơn một lần. Ngay cả những cái tên tưởng như đã vượt ra tầm châu lục như Quang Hải cũng chỉ chiến thắng một lần duy nhất vào năm 2018.
Có nhiều lý do tạo ra xu hướng này, trong đó bao gồm sự phát triển đều đặn của bóng đá Việt Nam trong những năm qua. Các ngôi sao nhiều hơn và đồng đều hơn trước khi những người có quyền bầu chọn thiên về việc “động viên”, “ghi nhận” những người chưa từng đoạt giải. Nguyễn Anh Đức, Đỗ Hùng Dũng hay Nguyễn Văn Quyết là những ví dụ tiêu biểu, cho dù các màn trình diễn của họ thực sự thuyết phục.
Xét theo tiêu chí này, Tiến Linh hứa hẹn sẽ được vinh danh. Tiền đạo 25 tuổi này là biểu tượng mới của Becamex Bình Dương và là trụ cột không thể thay thế ở tuyển Việt Nam từ lâu. Trong nhiều năm, anh luôn ghi bàn đều đặn bất chấp các tranh cãi xung quanh. Hơn nữa, năm 2022 có thể xem là năm của Tiến Linh.
Becamex Bình Dương chỉ về đích thứ 7 ở V.League 2022, nhưng Tiến Linh ghi 9 bàn thắng. Thành tích này chỉ kém Tuấn Hải (10 bàn) và Rimario (17 bàn). Nỗ lực của Tiến Linh được đánh giá cao bởi lẽ Bình Dương đã trải qua mùa giải đầy bất ổn và thậm chí có nguy cơ xuống hạng.
Quan trọng nhất, Tiến Linh bùng nổ tại AFF Cup 2022 với 6 bàn thắng, qua đó trở thành cầu thủ Việt Nam đầu tiên trong lịch sử đoạt danh hiệu Vua phá lưới giải đấu này. Ngoài ra, anh cũng lập kỷ lục ở vòng loại World Cup 2022 và góp công giúp U23 Việt Nam đoạt huy chương vàng SEA Games 31.
Đặng Văn Lâm sở hữu kỷ lục giữ sạch lưới 588 phút liên tiếp tại AFF Cup, nhưng anh khó lòng cạnh tranh với Tiến Linh vì thi đấu ở hàng thủ. Lần cuối cùng một cầu thủ ở hàng thủ giành Quả bóng vàng là năm 2008, và đó cũng là một thủ môn (Dương Hồng Sơn). Tuy nhiên, với sự hiện diện khá mờ nhạt trong phần lớn năm 2022, Đặng Văn Lâm khó lòng tái hiện kỳ tích của đàn anh.
Quả bóng vàng Việt Nam cần thay đổi
Một trong những lý do khiến Quả bóng vàng Việt Nam ngày càng khó lựa chọn là vì các tiêu chí không rõ ràng. Trên thế giới, Quả bóng vàng do France Football sau nhiều năm tranh cãi đã quyết định đưa ra bộ tiêu chí đánh giá cụ thể để lựa chọn người chiến thắng. Trong đó, màn trình diễn cá nhân (các thống kê chuyên môn như số bàn thắng, kiến tạo, các chỉ số chuyền bóng, phòng ngự, giữ sạch lưới…) mang tính quyết định hơn các danh hiệu tập thể.
Nếu Quả bóng vàng Việt Nam có các tiêu chí tương tự, Đặng Văn Lâm và Nguyễn Tiến Linh sẽ vượt lên mà không tạo ra tranh cãi nào đáng kể. Với việc mời bỏ phiếu chung chung hiện tại, các tranh cãi chắc chắn sẽ nổ ra, ngay cả khi những người có quyền lựa chọn đều có chuyên môn cao về bóng đá.
