Nhiều phụ huynh lo lắng khi phát hiện hạt sậm màu trong ly sữa bột, song chuyên gia khẳng định đó có thể chỉ là “thành tố cháy” hình thành trong quá trình sấy.
Khi pha sữa bột vào ly thủy tinh, một số người phát hiện những hạt nhỏ màu nâu sẫm hoặc đen ở đáy ly và vội nghĩ sản phẩm bị mốc hay nhiễm bẩn. Tuy nhiên, theo TS.BS Trương Hồng Sơn, Viện trưởng Viện Y học Ứng dụng Việt Nam, đây có thể là thành tố cháy (scorched particles) – hiện tượng kỹ thuật phổ biến trong quá trình sản xuất sữa bột.
Thành tố cháy là những hạt nhỏ màu vàng, cam, nâu đến đen, xuất hiện khi sữa được sấy khô ở nhiệt độ cao. Đây là kết quả của phản ứng Maillard – phản ứng hóa học giữa protein và đường lactose trong sữa khi gặp nhiệt. Tùy nhiệt độ sấy, các hạt này có thể chuyển từ vàng nhạt sang nâu hoặc đen.
Trong dây chuyền sản xuất, sữa lỏng được phun thành sương mịn vào buồng sấy lớn. Không khí nóng làm bay hơi nước, để lại hạt sữa khô. Một lượng nhỏ có thể tiếp xúc trực tiếp với vùng nhiệt cao, khiến bề mặt bị cháy nhẹ.
“Dù quá trình được kiểm soát nghiêm ngặt, nhiệt độ cao vẫn là điều kiện bắt buộc để đảm bảo sữa khô hoàn toàn, an toàn vi sinh và bảo quản được lâu”, bác sĩ Sơn nói.
Cách phân biệt hạt cháy với nấm mốc và tạp chất
Theo chuyên gia, hạt cháy có đặc điểm nhỏ, đồng nhất với bột sữa, màu vàng nâu hoặc đen, tan chậm trong nước. Trong khi đó, nấm mốc thường có dạng sợi tơ, màu không đều, còn tạp chất ngoại lai (như nhựa, kim loại, côn trùng) có bề mặt cứng, sáng, sắc cạnh và không tan.
“Người tiêu dùng nên ngưng sử dụng nếu hạt có bề mặt xốp, sợi tơ hoặc màu trắng xanh lạ. Còn nếu chỉ là hạt nâu nhỏ, đồng chất, đó thường là thành tố cháy vô hại”, bác sĩ Sơn khuyến cáo.
Khi pha sữa bột vào ly thủy tinh, một số người phát hiện những hạt nhỏ màu nâu sẫm hoặc đen ở đáy ly và vội nghĩ sản phẩm bị mốc hay nhiễm bẩn. (Ảnh minh hoạ)
Theo các nghiên cứu và tiêu chuẩn quốc tế, hạt sậm màu trong sữa bột không gây hại sức khỏe. Chúng không chứa vi khuẩn, nấm mốc hay kim loại nặng, mà chỉ là kết quả của phản ứng giữa protein và đường khi gặp nhiệt.
Tỷ lệ hạt cháy trong sữa bột rất nhỏ, chỉ chiếm vài phần nghìn khối lượng sản phẩm. Phản ứng này có thể làm giảm nhẹ một số vitamin và protein, nhưng mức hao hụt không đáng kể.
“Các nhà sản xuất luôn kiểm soát chặt chẽ nhiệt độ sấy để giữ hàm lượng cháy ở mức tối thiểu, đảm bảo tiêu chuẩn an toàn thực phẩm quốc tế”, bác sĩ Sơn nói.
Theo Codex Alimentarius, giới hạn tối đa cho thành tố cháy là 15 mg/25 g sữa bột sấy phun và 22,5 mg/25 g sấy trục lăn – mức đang được các nước như Mỹ, châu Âu và Úc áp dụng nghiêm ngặt.
Khi nào nên lo lắng?
Nếu sữa có dấu hiệu mốc, vón cục, mùi lạ hoặc được bảo quản trong môi trường ẩm, người dùng nên dừng sử dụng. Nếu chỉ xuất hiện vài hạt sậm màu nhỏ, không mùi bất thường, sản phẩm vẫn an toàn.
“Người tiêu dùng không nên hoang mang hay vội bỏ sữa. Nếu còn nghi ngờ, hãy liên hệ bộ phận chăm sóc khách hàng của hãng để được hướng dẫn cụ thể”, bác sĩ Sơn khuyên.
Tóm lại, hiện tượng “chấm đen” trong sữa bột không đồng nghĩa với sản phẩm bẩn hay kém chất lượng. Trong phần lớn trường hợp, đó chỉ là vết cháy tự nhiên trong quy trình sấy khô – ảnh hưởng đến thẩm mỹ, nhưng không ảnh hưởng tới sức khỏe.
https://vtcnews.vn/cham-den-trong-sua-bot-khien-nguoi-dung-lo-moc-chuyen-gia-noi-gi-ar984285.html
