Chất độc trong kit test nhanh COVID-19 nguy hiểm đến mức nào?

Một số trung tâm chống độc ở Mỹ báo cáo tình trạng nhiễm độc natri azua từ bộ xét nghiệm nhanh Covid-19. Trong số các trường hợp ngộ độc có nhiều trẻ em do vô tình nuốt nhầm dung dịch chiết mẫu trong bộ kit test.

Một bộ kit test Covid-19 gồm que lấy mẫu, ống đựng mẫu chiết test, dung dịch thử nghiệm, nút đậy ống, khay test. Dung dịch thử nghiệm trong ống chiết test có chứa natri azua - là chất không màu, không mùi, không vị, mới đây được Mỹ cảnh báo độc hại.

Cuối tháng 2, Trung tâm Thông tin Thuốc và Chất độc của Bệnh viện Nhi đồng Cincinnati, Mỹ, ghi nhận số trẻ nuốt phải hóa chất trong lọ chiết ở test nhanh Covid-19 tăng lên. Nguyên nhân là các lọ chiết trông giống chai chiết hoặc lọ thuốc nhỏ mắt, một số người nhầm lẫn và nhỏ chúng vào mắt hoặc mũi, gây kích ứng hay bỏng hóa chất. Trẻ nhỏ có thể vô tình nuốt phải chất chứa trong lọ, may mắn không gặp nguy hiểm về sức khỏe.

Natri azua là hợp chất vô cơ, công thức hóa học NaN3. Muối Azua không mùi này là thành phần tạo khí trong nhiều loại hệ thống túi khí của xe hơi. Nó là hợp chất ion và tan tốt trong nước. Natri Azua rất độc. Trong bệnh viện và phòng thí nghiệm, nó là chất diệt khuẩn do Natri Azua hoạt động như chất hãm vi khuẩn bằng cách ức chế hoạt động enzim cytochrome oxidaza ở vi khuẩn gram âm. Nó còn được dùng trong nông nghiệp để trừ dịch bệnh gây hại cho hoa màu.

Các triệu chứng khi ngộ độc vì hít hoặc nuốt phải lượng nhỏ Natri Azua bao gồm kích ứng tại mắt và da, buồn nôn, nôn, bồn chồn, tiêu chảy, đau đầu, chóng mặt, suy nhược, mờ mắt... Các trường hợp tiếp xúc với Natri Azide ở liều cao sẽ gây tử vong (từ 10-13mg/kg) do khó thở, suy hô hấp, hạ huyết áp, nhịp tim chậm, hạ thân nhiệt, nhiễm toan, co giật và hôn mê.

Hiện vẫn chưa có thuốc giải độc đặc hiệu với Natri Azua. Các bệnh nhân sống sót sau ngộ độc cũng để lại nhưng di chứng nặng nền ở phổi, tim và não. Một số loại kit test được Cơ quan quản lý dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cấp phép cho lưu hành chỉ chấp nhận nồng đọ Natri Azua không quá 0,1%. Tuy nhiên, ở các bộ kit test bán trôi nổi trên thị trường, nồng độ này có thể cao hơn và tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ với sức khỏe người dùng.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ, nuốt phải natri azua có thể dẫn đến tình trạng huyết áp thấp, gây chóng mặt, đau đầu hoặc tim đập nhanh. Tiếp xúc lượng lớn natri azua cũng đe dọa sức khỏe, dẫn đến co giật, mất ý thức, tổn thương phổi, suy hô hấp, thậm chí tử vong.

Bác sĩ Nguyễn Hồng Hà, Phó chủ tịch Hội truyền nhiễm Việt Nam cho rằng trường hợp tiếp xúc trực tiếp với natri azua là rất hiếm, vì dung dịch để trong lọ kín, khi nhỏ chỉ từ ba đến 4 giọt, liều lượng không đáng kể. Khi xét nghiệm nhanh, người dân chỉ cần tuân thủ quy trình, test đúng cách, nhỏ trực tiếp vào khay thì không quá lo ngại. Việt Nam cũng chưa ghi nhận trường hợp nào ngộ độc do tiếp xúc với dung dịch này.

"Khi test nhanh, người lớn nên trực tiếp thực hiện, để dung dịch tránh xa tầm tay trẻ em, dùng xong cần xử lý đúng cách là an toàn, không nên lo lắng thái quá", bác sĩ nói.

Để phòng tránh, người sử dụng cần lưu ý những vấn đề sau:

- Chỉ mua và sử dụng các loại test nhanh COVID-19 được bộ Y tế cáp phép lưu hành.

- Trong quá trình sử dụng, tránh để dung dịch đệm dính lên tay.

- Khi lỡ để dây ra tay hoặc lên mắt, cần rửa ngay với vòi nước sạch 15 -20 phút.

- Để xa test nhanh khỏi tầm tay trẻ em.

- Tất cả các vật liệu xét nghiệm qua sử dụng được xem như chất thải lây nhiễm, cần thu gom và xử lý đúng quy định. Rác thải được thu gom vào túi màu vàng, buộc chặt miệng túi và cho vào một túi màu vàng khác, tiếp tục buộc chặt miệng túi.

- Nếu trẻ vô tình nuốt phải, cần đến ngay các cơ sở y tế gần nhất.

PV (th)