Chế độ ăn chay hiện nay phổ biến hơn bao giờ hết, nhờ vào danh sách dài các lợi ích cho sức khỏe như giảm nguy cơ mắc bệnh tim, tiểu đường và một số loại ung thư… Nhiều người cho rằng chế độ ăn nhiều rau, đậu có thể điều hòa axit uric và ngăn ngừa bệnh gút, một dạng viêm khớp đau đớn do sự tích tụ các tinh thể axit uric trong khớp. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu chế độ ăn chay có thực sự làm tăng nồng độ axit uric trong cơ thể không? Câu trả lời không chỉ đơn giản là có hoặc không, và hiện nay đã có những nghiên cứu mới cho chúng ta biết các loại thực phẩm chay khác nhau ảnh hưởng đến axit uric như thế nào và mỗi người cần lưu ý những điều gì.
 |
| Những người có nguy cơ cần cẩn thận về thực phẩm tiêu thụ và số lượng |
Axit uric là gì?
Axit uric là một sản phẩm phụ hình thành trong quá trình chuyển hóa purin, một chất hóa học có trong một số loại thực phẩm và tự nhiên trong cơ thể. Trong điều kiện bình thường, axit uric hòa tan trong máu, đi qua thận và được bài tiết qua nước tiểu. Khi sự hình thành axit uric vượt quá khả năng bài tiết, hoặc khi thận bị tổn thương, axit uric sẽ tích tụ trong máu, được gọi là tăng axit uric máu.
Khi nồng độ axit uric trong cơ thể tăng cao, chúng bắt đầu kết tinh và lắng đọng trong các mô và khớp, dẫn đến tình trạng viêm trong cơ thể, nguyên nhân tiềm ẩn của một số bệnh mãn tính. Ngoài bệnh gút, axit uric dư thừa còn liên quan đến sỏi thận và nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Mối liên hệ giữa nồng độ axit uric tăng cao và chế độ ăn chay
Các nhà khoa học tại Trung tâm Thông tin Công nghệ Sinh học Quốc gia (NCBI) đã công bố một báo cáo tóm tắt tác động của chế độ ăn chay lên nồng độ axit uric trong huyết thanh. Nghiên cứu đã xác định rằng chế độ ăn chay lacto, bao gồm các sản phẩm từ sữa và thực phẩm thực vật, có liên quan đến việc giảm nồng độ axit uric trong huyết thanh và giảm nguy cơ tăng axit uric máu và bệnh gút. Điều này chủ yếu là do hàm lượng purine tổng thể trong thực phẩm có nguồn gốc thực vật thấp hơn so với thực phẩm có nguồn gốc động vật như hải sản và thịt đỏ, vốn là những tác nhân gây tăng axit uric đã được ghi nhận rõ ràng.
Những rủi ro tiềm ẩn trong chế độ ăn chay
Mặc dù những chế độ ăn này mang lại những lợi ích này, nhưng chế độ ăn chay không nhất thiết là không có purin. Thực phẩm thực vật từ đậu nành, đậu, nấm, súp lơ, rau bina và một số loại rong biển có hàm lượng purin vừa phải. Ăn một lượng rất lớn những thực phẩm này sẽ dẫn đến nồng độ axit uric dư thừa, đặc biệt là ở những người có khuynh hướng di truyền hoặc bệnh thận tiềm ẩn.
Một nghiên cứu trường hợp điển hình trên Tạp chí Quốc tế về Hóa sinh và Nghiên cứu Lâm sàng đã ghi nhận biến chứng này. Nghiên cứu ghi nhận một nam trung niên, sau khi áp dụng chế độ ăn chay nhiều thực phẩm giàu purin như súp lơ, nấm và đậu, đã được chẩn đoán mắc bệnh viêm khớp gút cấp tính. Điều này xảy ra khi không có tiền sử mắc bệnh gút, tiểu đường hoặc các yếu tố nguy cơ phổ biến khác. Trường hợp này nhắc nhở chúng ta rằng, bất chấp việc ăn chay, việc lựa chọn thực phẩm vẫn cần được chú ý, đặc biệt là ở những người có nguy cơ tăng axit uric máu.
Những người ăn chay và những người có nguy cơ cần nhớ điều gì
Điều độ là chìa khóa: Ăn nhiều loại thực phẩm có nguồn gốc thực vật, nhưng ở mức độ vừa phải, chẳng hạn như tránh các loại rau có hàm lượng purin cao như nấm, măng tây, rau bina và các loại đậu nếu bạn bị axit uric cao hoặc bệnh gút.
Ăn các sản phẩm từ sữa: Trong trường hợp ăn chay trường, việc bổ sung các sản phẩm từ sữa có thể hữu ích trong việc giảm nồng độ axit uric.
Uống đủ nước: Uống nước giúp duy trì chức năng thận và hỗ trợ đào thải axit uric ra khỏi cơ thể.
Tránh đồ uống có đường và rượu bia: Đồ uống có đường và rượu bia, đặc biệt là bia, kích thích sản xuất axit uric và làm tăng nguy cơ mắc bệnh gút.
Ý nghĩa của nghiên cứu đối với những người ăn chay
Chế độ ăn chay bảo vệ bạn khỏi axit uric cao và bệnh gút so với chế độ ăn giàu protein động vật. Tuy nhiên, không phải tất cả các loại thực phẩm chay đều giống nhau về mặt purin, và một số loại rau và trái cây chứa hàm lượng purin cao và làm tăng axit uric nếu tiêu thụ quá mức. Những người có nguy cơ cần cẩn thận về thực phẩm tiêu thụ và số lượng.
Miễn là chế độ ăn uống được áp dụng với hàm lượng rau củ đa dạng, cân bằng, ít purin, cùng với lượng nước uống lớn và kết hợp với những thay đổi lối sống, thì có thể duy trì mức axit uric lành mạnh và ngăn ngừa sự phát triển của bệnh gút và các biến chứng liên quan đến bệnh gút. Ngoài ra, hoạt động thể chất thường xuyên và duy trì cân nặng hợp lý còn hỗ trợ thêm cho việc quản lý axit uric, giúp bạn dễ dàng tận hưởng lối sống dựa trên thực vật mà không ảnh hưởng đến sức khỏe.
https://thoibaonganhang.vn/che-do-an-chay-co-the-lam-tang-nong-do-axit-uric-khong-171599.html
