Hiệu quả vaccine ngừa Covid-19 sẽ giảm theo thời gian

Kể cả đối với những cá nhân đã tiêm 2 liều vaccine ngừa Covid-19, hiệu quả bảo vệ trước virus SARS-CoV-2 suy giảm ở mức độ vừa phải theo thời gian.

Theo phân tích từ nghiên cứu ứng dụng ZEO Covid (tiến hành với sự tham gia của hơn 400.000 cá nhân đã tiêm 2 mũi vaccine Pfizer-BioNTech) thì vaccine này có hiệu quả bảo vệ gần 90% trước sự lây nhiễm của virus vào thời điểm một tháng sau khi tiêm chủng đầy đủ. Tuy nhiên, hiệu quả tổng thể đã sụt giảm xuống mức 74% vào thời điểm 5 hoặc 6 tháng sau khi đã tiêm 2 mũi vaccine Pfizer-BioNTech.

Ngoài ra, phân tích hơn 700.000 trường hợp tiêm cả 2 mũi vaccine AstraZeneca cho thấy hiệu quả bảo vệ của vaccine giảm từ 77% sau một tháng xuống còn 67% sau 3 hoặc 4 tháng.

Một số nghiên cứu chỉ ra, hai liều vắc xin Pfizer có hiệu quả cao hơn đối với biến thể Delta khi so sánh với AstraZeneca.

Nhưng hiệu quả của vắc xin Pfizer cũng giảm nhanh hơn. Khả năng bảo vệ khỏi Covid-19 một tháng sau khi tiêm liều Pfizer thứ hai cao hơn 90% so với người không được tiêm chủng. Chỉ số này giảm xuống còn 85% sau 2 tháng và 78% sau 3 tháng.

Đối với AstraZeneca, mức độ bảo vệ tương ứng là 67%, 65% và 61%. Như vậy, loại vắc xin này vẫn duy trì hiệu quả gần như ban đầu trong thời gian 3 tháng.

Một liều vắc xin Moderna có hiệu quả tương tự hoặc cao hơn đối với biến thể Delta như các loại vắc xin khác. Các nhà khoa học của Đại học Oxford chưa có dữ liệu về tác dụng khi tiêm đủ 2 liều vắc xin Moderna.

Trước đó, các nhà khoa học Anh cũng đã đưa ra nhận định trên và dự báo rằng các chiến dịch tiêm chủng sẽ phải tiếp tục trong những năm sắp tới.

“Nhiều khả năng miễn dịch được tạo ra bởi vaccine để chống lại Sars-CoV-2, và chống lại việc bị bệnh thể nặng, sẽ giảm theo thời gian”, các nhà khoa học nhận định trong một báo cáo gửi tới Nhóm cố vấn khoa học về tình trạng khẩn cấp (SAGE) của Chính phủ Anh. Báo cáo nói rằng miễn dịch vaccine chống lại bệnh nặng sẽ giảm ở mức độ ít hơn so với sự bảo vệ chống lại lây nhiễm nói chung.

“Bởi thế, các chiến dịch tiêm chủng chống lại Sars-CoV-2 có thể phải duy trì trong nhiều năm tới. Nhưng hiện tại, chúng ta chưa biết tần suất tiêm nhắc lại như thế nào là tối ưu để bảo vệ những người dễ tổn thương khỏi Covid”, các nhà khoa học nói.

Đến nay, Anh đã phê chuẩn và đang sử dụng 3 loại vaccine Covid, gồm của vaccine của các hãng Oxford/AstraZeneca, Pfizer/BioNTech, và Moderna, cho chiến dịch tiêm chủng khởi động vào tháng 11/2020.

Theo báo cáo trên, dữ liệu thế giới thực cho thấy những vaccine này đạt hiệu quả lên tới 95%, thậm chí hoặc hơn, đối với biến chủng Alpha – loại phổ biến ở Anh vào đầu năm 2021, nhưng khả năng chống mắc và truyền bệnh là thấp hơn.

Điều này có nghĩa là hiệu quả của vaccine trong việc chống bệnh thể nặng vẫn cao, nhưng hiệu quả chống lây nhiễm và bệnh thể nhẹ có thể giảm dần.

Báo cáo nói rằng các dữ liệu và bằng chứng thu thập được ở Anh và Israel – hai nước đi đầu thế giới trong việc tiêm chủng ngừa Covid – là cơ sở cho đánh giá trên.

Israel sẽ bắt đầu tiêm mũi thứ ba vaccine Pfizer/BioNTech cho người trên 60 tuổi, trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới tiêm nhắc lại vaccine Covid, nhằm ngăn ngừa sự lây lan của biến chủng Delta.

Từ khi biến chủng này xuất hiện, Bộ Y tế Israel đã hai lần báo cáo về sự suy giảm hiệu quả vaccine trong chống lây nhiễm và thể bệnh nhẹ, nếu so với khả năng chống thể bệnh nặng.

Alexander Hammers - giáo sư chẩn đoán hình ảnh và khoa học thần kinh tại trường King’s College London, nhấn mạnh tại một cuộc hội thảo trực tuyến rằng giới chức y tế đã xác định từ đầu rằng miễn dịch đối với virus SARS-CoV-2 (gây bệnh Covid-19) sẽ giảm theo thời gian.

Tuy nhiên, Giáo sư Hammer cho rằng dù có sự suy giảm như vậy, độ hiệu nghiệm của vaccine ở các cá nhân vẫn ở mức ít nhất là 50%.

Ông Hammer lưu ý rằng, lúc vaccine Covid-19 mới được phát triển, người ta chỉ kỳ vọng độ hiệu nghiệm ở mức 60-70% nhưng cuối cùng kết lại là lên tới trên 80%, thậm chí 90%.

Tại Mỹ, các quan chức y tế hàng đầu đã xác nhận rằng họ có kế hoạch bắt đầu tiêm mũi tăng cường cho tất cả những người Mỹ có đủ điều kiện để tiêm sau khi đã được tiêm mũi 2. Tuy nhiên, Trung tâm Kiểm soát và Ngăn ngừa Dịch bệnh (CDC) của Mỹ cho rằng, sau khi tiêm mũi 3, có khả năng người Mỹ không cần tiêm tăng cường mỗi năm nữa.

Kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát cách đây một năm rưỡi, hơn 210 triệu người trên thế giới đã bị lây nhiễm bệnh này. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo rằng con số ca mắc có thể lên tới 300 triệu vào đầu năm 2022.

PV (th)