Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức giành Giải Nhất Nhân tài Đất Việt 2025 nhờ công trình ghép đa tạng tiên phong, đánh dấu bước ngoặt của y học Việt Nam.
Tại Lễ trao giải Nhân tài Đất Việt 2025, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức được xướng tên ở hạng mục cao nhất lĩnh vực Y dược, với công trình “Triển khai ghép đa tạng từ người hiến chết não”. Công trình do TS.BS Dương Đức Hùng – Giám đốc Bệnh viện và cộng sự thực hiện, được đánh giá là dấu mốc quan trọng của y học Việt Nam trong lĩnh vực ghép tạng.
Theo TS.BS Dương Đức Hùng, đây là những kỹ thuật ghép tiên tiến lần đầu được áp dụng tại Việt Nam, cho phép sử dụng hiệu quả từng tạng hiến và tối ưu hóa cơ hội sống cho người bệnh. Mỗi ca ghép đa tạng đều trải qua quy trình hội chẩn liên chuyên khoa, từ khâu chỉ định, kỹ thuật phẫu thuật đến chăm sóc sau ghép, bảo đảm an toàn tuyệt đối và phục hồi tối đa chức năng cho người bệnh.
“Giải thưởng hôm nay không chỉ là thành quả của tập thể mà là kết quả của hành trình nhiều thế hệ thầy thuốc Việt Đức”, TS.BS Dương Đức Hùng nói. Ông dành lời tri ân đặc biệt tới hai người thầy đặt nền móng cho ghép tạng tại Việt Nam là Giáo sư, Viện sĩ Tôn Thất Tùng và Phó Giáo sư, Viện sĩ Tôn Thất Bách.
TS.BS Dương Đức Hùng – Giám đốc Bệnh viện và cộng sự nhận giải thưởng Nhân tài Đất Việt.
Từ những năm 1960, trong bối cảnh chiến tranh, Giáo sư Tôn Thất Tùng đã ấp ủ ước mơ thực hiện ca ghép tạng đầu tiên tại Việt Đức. Công trình cắt gan kinh điển của ông trở thành nền tảng cho phẫu thuật gan và ghép gan hiện đại ngày nay. Tiếp nối di sản đó, Phó Giáo sư Tôn Thất Bách cùng các bác sĩ trẻ thời bấy giờ miệt mài nghiên cứu, thực hành ghép trên động vật, tiến tới những ca ghép thật đầu tiên trên người, từ thận, gan đến tim.
“Chúng tôi khởi đầu từ phòng thí nghiệm, từ những ca ghép trên chó, lợn, để rồi ngày nay được chứng kiến bệnh nhân hồi sinh từ nguồn tạng hiến. Đó là phần thưởng lớn nhất”, ông Hùng nói.
Những năm gần đây, hoạt động ghép tạng ở Việt Nam phát triển mạnh mẽ, đánh dấu bước trưởng thành của ngành y học trong nước. Bệnh viện Việt Đức giữ vai trò tiên phong cả về số lượng ca ghép lẫn độ phức tạp kỹ thuật. Ngoài thực hiện thành công các ca ghép đa tạng hiếm, bệnh viện còn đào tạo, chuyển giao kỹ thuật cho nhiều cơ sở y tế trên cả nước.
Ghép mô, tạng là thành tựu y học quan trọng, giúp cứu sống và cải thiện chất lượng sống cho hàng nghìn người bệnh suy tạng giai đoạn cuối. Tại Việt Nam, tổng số ca ghép tạng tính từ năm 1992 đến nay là hơn 9.500 trường hợp; tổng số người đăng ký hiến tạng trong cả nước là hơn 102.000.
Trong năm 2024, số lượng người đăng ký hiến mô tạng tăng nhanh, gấp 3 lần so với con số trước đó và số ca chết não hiến mô tạng tăng 173% so với năm 2023.
Hiện nay nguồn hiến tạng từ người chết/chết não vẫn khan hiếm, trong khi nhu cầu ghép tạng ngày càng tăng. Việt Nam có tỷ lệ ghép tạng cao nhất Đông Nam Á (hơn 1.000 ca/năm) nhưng tỷ lệ hiến tạng sau chết lại thuộc nhóm thấp nhất thế giới.
Người bệnh phục hồi sau ghép tạng.
Hiện chưa có cơ chế, chính sách rõ ràng cho hoạt động tư vấn hiến tặng mô, tạng từ người chết não, chết tim. Chỉ một số bệnh viện thành lập được tổ tư vấn, vận động hiến tạng do chưa có chế độ đãi ngộ phù hợp.
Ở nhiều nước phát triển, tư vấn hiến tặng mô, tạng tại bệnh viện là một phần quan trọng trong hệ thống y tế. Đội ngũ tư vấn được đào tạo bài bản, hưởng chế độ đãi ngộ hợp lý, giúp gia đình người bệnh hiểu rõ ý nghĩa nhân văn của hiến tạng và đưa ra quyết định đúng đắn. Đây là mô hình Việt Nam cần nghiên cứu, áp dụng phù hợp.
Theo PGS.TS Đồng Văn Hệ, giám đốc Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người, dự kiến trong năm nay sẽ thực hiện sửa đổi, bổ sung Luật Hiến mô tạng 2026, trong đó cho phép người chết tim hiến tạng. Đồng thời hoàn thiện và trình Bộ Y tế ban hành các quy định về tiêu chí đưa vào danh sách chờ ghép quốc gia; tiêu chí cấp cứu của người chờ ghép tim, gan, phổi, tụy, thận… và họp hội đồng điều phối định kỳ.
https://vtcnews.vn/tu-uoc-mo-thoi-chien-den-ky-tich-ghep-da-tang-o-benh-vien-viet-duc-ar983638.html
